[ Pobierz całość w formacie PDF ]
.Wzorcem życiafilozoficznego jest ukazany w Platońskich dialogach Sokrates, który podważa iobala obiegowe opinie.Jego śmierć z ręki roda-ków za brak wiary w ich mityjest doskonałym przykładem ryzyka filozofa.Z tej samej charakterystyki mituNietzsche wyciągnął biegunowo odmienne wnioski.Nie istnieje natura iwolność w ro-246247zumieniu Sokratesa.Filozof obowiązany jest obrać krańcowo inna drogępostępowania.Nietzsche był pierwszym filozofem, który wystąpił z krytykąSokratesa: jego życie uznał nie za wzorcowe lecz za zdemoralizowane,monstrualne, wyzute z wszelkiej szla-chetności.Poważne jest życie tragiczne,które Sokrates wysteryli-zował, wyprał z tragizmu.Filozof nowego typu jestsojusznikiem i zbawcą poetów, bądz
też sama filozofia jest najwyższego lotupoezją.Filozofia na starą modłę demitologizuje i demistyfi-kuje, zatracapoczucie sacrum; odczarowując świat i wy ko-r z e n i a j ą c zeń człowieka,wiedzie w pustkę.Powiadomiony, że u kresu poszukiwań filozofia znajdujenicość, nowy filozof, chcąc zbudować świat, za główny cel stawia sobiemitotwórstwo.Jak już wspomniałem, do transfuzji tej religijnej, mitotwórczej interpretacjiżycia społecznego i politycznego do amerykańskiego krwiobiegu przyczynił sięw dużym stopniu Max Weber.Jego sukces w Ameryce graniczy z cudem.Jakoprzykład niech posłuży ukuty przez niego termin: etyka protestancka.Czytałemjego książkę pod tym tytułem  Etyka protestancka i duch kapitalizmu podczas mojego pierwszego kursu z socjologii na uniwersytecie w Chicago,kiedy wtajemniczano mnie w sekrety współczesnej nauki.Kurs obejmował klasyczne" dzieła socjologiczne, do któ-rych zaliczono Marksa  nie tylkoManifest komunistyczny, ale również obfite porcje Kapitału.Oczywiście aniLocke, ani Smith, oficjalni rzecznicy  kapitalizmu", których można by nawetuznać za jego założycieli, nie znalez
li się na liście lektur, ponieważzajmowaliśmy się tylko myślicielami, których współczesny socjo-log mógłpotraktować poważnie.Marks tłumaczył powstanie ka-pitalizmu koniecznościąhistoryczną, niezależną od ludzkiej woli, nie kontrolowanym procesem konfliktuklasowego na tle stosun-ków własności.Protestantyzm był dla niego jedynieideologią uzasadniającą kapitalistyczną kontrolę nad środkami produkcji.Nierozumiałem i nie jestem pewien, czy rozumieli to moi nauczy-ciele, że jeżelikoncepcja Webera była słuszna, Marks  jego czysto deterministycznaekonomia i jego rewolucja, słowem  cały marksizm wraz z zapędamimoralnymi, które nieuchronnie pobudza  jest skończony.Weber postawił sobieza cel wykazać,powstanie kapitalizmu nie było materialną koniecznością, że biegu historiiprzesądzają ludzkie Weltanschauungen i  warto-ści", że duch porusza materię,a nie odwrotnie.Powrócił tym amym do starszego poglądu, zgodnie z którymjednostki mają zna-zenie, ludzie są wolni i potrzebują przywódców.Weberorzekł, iż decydującym czynnikiem rozwoju kapitalizmu była charyzma orazwizja Kalwina, zrutynizowana przez jego następców.Jakże odmiennieprezentuje się Weberowski charyzmatyczny przywódca w zestawieniu zracjonalnymi mężami stanu, których stawiali za przykład Locke, Monteskiusz,Smith i federaliści amerykańscy.Przywódcy ci dążą do celów poznawalnychrozumowo i w sposób oczywisty ugruntowanych w naturze.Nie są im potrzebneżadne wartości, żadne twórcze wizje, by zobaczyć to, co powinni zoba-czyćwszyscy rozumni ludzie  a mianowicie, że aby osiągnąć wolność wwarunkach bezpieczeństwa i dobrobytu, potrzebna jest ciężka praca.Niebezzasadne jest twierdzenie, że bliższy ich prze-konaniom jest w tymwzględzie marksizm [ Pobierz całość w formacie PDF ]