Stefan Żeromski Trylogia nadmorska

[ Pobierz całość w formacie PDF ]
.Odwró� wojn� straszliw�, zawsze okrutn�.Odwró� morderstwoz or�em w d�oni.Wyrwij or� z r�k ludzkich i zarzu� go w ziemi�.Niech ju� na wieki rdze-wieje!Niech ju� ludzie nie zabijaj� ludzi, lecz niech �yj� w spokoju pracy.Niech ka�dy idzie za kl�-kiem p�uga, ka�dy wzd�u� bruzdy swej po ziemi nieprzemierzonej, która za trud p�aci tyl� mi-�oSci.Niech pokochaj� zwierz�ta domowe, towarzyszów dostojnych, wiernych i zacnych.Niechpokochaj� kwiaty i drzewa, zbo�a, jarzyny, liScie i k�osy, Swi�te, niewinne i tak wiecznie bezodmiany uczciwe.Niechaj nareszcie ludzie uszanuj� Swi�toS� dzieci i trud przodków umar�ych.Niech oddadz� sprawiedliwoS� pracy wykonanej w przesz�oSci.Niechaj j� uczcz� jako prawo.Odwró� napaS� zdobywców.Wstrzymaj miecz podniesiony.Odwró� ju� od ludzi wojn�.Modlitw� nie tymi wyra�on� s�owy, lecz t� treS� zawieraj�c� w sobie, przerwa� t�tent dalekina drodze.Sz�o wiele koni: - duch - duch - duch - duch - duch - duch-da - duch - duch -duch, duch - duch.Wyszka nastawi� ucha.Wrodzony na�óg czujnoSci ockn�� si� w ciele.Serce zako�ata�o.A gdystarzec oczy d�oni� od s�o�ca przys�oni�, dojrza� wielki jexdxców komunik.Sadzili na prze-pysznych ogierach odziani w �elazo, z g�ow� he�mami okryt�.Pióra wielobarwne na szysza-kach si� snu�y. By��eby to sam polski król? - mySla� Wyszka.- On, ma�y �oktek? Wiar� mu zaprzysi�galiwszyscy na przymorzu i w Pomorsce, od Koronowa do wielkiej wody, od Rwie�ej Zatoki doSarbska, od morza po Krajne, na czterdzieSci mil wzd�u�, na pi�tnaScie mil wszerz.Witali gojako pana prawego i swego króla wszyscy, od wielkopana do chudego pacho�ka.Witali gojako dziedzica jego mi�oSci ostatniego Gryfity.Có� to tam jest? Kto jedzie?Rycerze t�umem wywalili si� z lasu i w poprzek roli zoranej w skok sadzili wokó� personpoSrodku jad�cych.Gdy si� ze starym ciemnikiem zrównali, do dworzyszcza z drogi wiod�-cym, przystan�li.Radz�.A� od ca�ego hufca od�ama� si� jexdziec i skokiem do bramy przy-czwa�a�.Zako�ata� we wrota.Pobieg� tam z czeladnej izby pacho�ek wierzeje otworzy�.Jexdziec wpad� na dziedziniec i ro-zejrzawszy si� bystro po ca�ym obejSciu i dworze, nie wymówiwszy s�owa, do swoich po-wróci�.Skoro im coSci rozpowiedzia�, ca�a jazda skierowa�a konie pyskami ku dworowi.Wnetwje�d�ali przez bram� jeden po drugim wspaniali rycerze.84Zadr�a�o od gwa�townego wzruszenia stare serce Wyszkowe.Bia�e p�aszcze na nich! Na ka�-dym p�aszczu z lewego ramienia czarny krzy�.Jak gdy mySliwiec zwierza - tura w boru znienacka zobaczy - krew sp�on�a.Ca�y dziedziniec nape�nili rycerze, s�u�ba, pacho�kowie.Zajecha�y wozy kuchenne i podwody z �ywnoSci�.PoSrodku t�umu siedzia�o na koniach kil-ku dostojnych, oko�o których wszystko si� snu�o w uk�onach a czo�obitnie.Ale i cl wresz-cie dowódcy czy wielmo�e ze swych kulbak zsiedli z ulg� i wzajem si� weneruj�c wSróduk�onów ku osiedlu zmierzali.Torowa�a im drog� bra� s�u�ebna Krzy�aków i jacyS traban-ci nie po zakonnemu, Swiecko i b�yszcz�co odziani.Pioch Pruszak i m�ody Trzebiatowsz-czak, widz�c z pola, co si� na drodze dzieje, rzucili swój sprz�aj i p�ugi, przesadzili ostro-kó� i p�oty otaczaj�ce dwór ca�y i stan�li zdyszani za plecami dziada Wyszki.Pioch,w Gda�sku urodzony i wychowany w s�siedztwie niemieckim, rozumia� mow� teuto�sk�doskonale jakoby swoj� w�asn�, zna� si� na szatach, zbrojach i znakach rycerskich.Szepn��zaraz do ucha starcowi:- To b�dzie sam jeich mistrz wielki.Jest i komtur.Ten z Gda�ska! Plotzke! Mordorz!Dwaj dostojnicy zbli�ali si� do starca i patrzyli na� z pob�a�liwym uSmiechem.WyszkaZamk-Trzebiatowski nie spuszcza� ich równie� z oczu, obudwu, maj�c w sobie uczucie wil-ka, któremu si� szczecina je�y na grzbiecie od widoku brytanów nachodz�cych jego legowi�.Zygfryd von Feuchtwangen, dawniej komtur Ostrudy, póxniej, w czasie zatargów z Hohenlo-hem na wielkiego mistrza wybrany, a wreszcie, po Smierci antagonisty powtórnym zaszczy-cony wyborem, zjecha� by� w�aSnie z Wenecji do Malborga i tu stolic� Zakonu fundowa�.Teraz wyruszy� z tej nowej stolicy, a�eby si� spotka� z Waldemarem, m�odszym Aska�czy-kiem, synem Konrada Drugiego, potomkiem Albrechta Niedxwiedzia a po k�dzieli margrafaGerona - w celu doprowadzenia do skutku uk�adu o sprzeda� Pomorza, który ju� przed ro-kiem by� w Toruniu przez wielkiego komtura von Plotzke z obydwoma margrabiami omówio-ny.Wielki mistrz zapowiedzia� by� swe przybycie na oznaczony dzie� w miesi�cu maju doS�upska, sprzedanego margrafom przez ksi�cia Wis�awa, rugijskiego w�adc�.Zapowiedx t�wielki mistrz wys�a� by� z Gda�ska na S�upsk przez retmana umySlnie odprawionej szkuty,który mia� póxniej pchn�� z brzegu morskiego go�ca na miejsce.W drodze do umówionego celu wielki mistrz zab��dzi� w lasach.Unikaj�c karwi�skich ba-gien wzi�� si� na górn� PiaSnic�, Rybno, Lisowo, Opalin.Tu w zapad�ych wsiach powzi��wiadomoS�, i� jakowyS hufiec rycerski kr��y na wybrze�u PiaSnickiego Jeziora.Podes�awszyczat�, wielki mistrz zasi�gn�� j�zyka, i� to sam margraf Waldemar, wyjechawszy na spotka-nie wysokiego goScia, szuka go ponad jeziorem.Nast�pi�o spotkanie w�aSnie w pobli�u dziedziny Wyszkowej.Ko�uj�c ponad jeziorem, dwajprzemo�ni panowie napotkali w bezdro�u szlak leSny, który ich prosto na trzebiatowski dwórwyprowadzi�.Obadwaj dostojnicy prze�o�yli pobyt na Swie�ym powietrzu pod drzewami nadciasnot� i zaduch s�owia�skiego wn�trza domu.Rozstawiono mi�dzy lipami w pó�okr�gwszystkie sto�y i zydle, jakie tylko w izbach znaleziono, nakryto je kobiercami i suknamiw�asnymi.Panowie zasiedli, ma�o dbaj�c o gospodarzy i ich rol� w tym domu.Kobiety Trze-biatowskie uciek�y by�y do lasu, strwo�ona s�u�ba rozprys�a si� i rozproszy�a k�dyS po nadje-zierzu w zaroSlach.Sam jeno Pioch gda�ski i m�ody Jarosz Trzebiatowski zostali na miejscu.No, i Wyszka.Wszyscy trzej z dala od t�umu przyjezdnych - m�odzi po obu stronach dziada -na przyzbie dworu przysiedli.Patrzyli, jak s�u�ba niemiecka wynosi z zapola stodó� ostatnie85na przednówku wi�zki s�omy i spasa ko�mi ostatnie miary owsa do siewu zagarni�te z s�sie-ków.Patrzyli, jak trabanci rozwalaj� drzwi komór i rabuj� a �r�, co znajd�.Margraf Waldemar g��bokie okazywa� uszanowanie wielkiemu mistrzowi Krzy�aków.Ilekro�ostatni zaczyna� mówi�, margraf dwornie zacicha� i pokornie nastawia� ucha.Lecz spojrzeniejego oczu wielkich i nieust�pliwie spozieraj�cych nie zgadza�o si� z cichym brzmieniemmowy [ Pobierz całość w formacie PDF ]

Search

Odnośniki