[ Pobierz całość w formacie PDF ]
.Poezja romantyczna praktycznie „wyrosła” na problemie walki o niepodległość, a w wyrażaniu pragnienia wolności i potrzeby walki osiągnęła prawie doskonałość.Obecnie żyjemy w wolnym kraju i raczej próbujemy dołączyć do całej Europy, aniżeli się od niej odseparować.Wspomnijmy jednak czasy bezpośredniego zagrożenia bytu państwa okres II wojny światowej.Wówczas propagowane były, jak u romantyków, określone wzorce zachowań i postaw obywatelskich.W miejsce walczących studentów z III części Dziadów pojawili się młodzi harcerze, ryzykujący życie dla Ojczyzny.Rollisona i jemu podobnych Aleksander Kamiński zastąpił Zośką, Rudym lub Czarnym.Próbę charakterystyki i obrazu psychologicznego wroga zawiera dramat Leona Kruczkowskiego pt.Niemcy.W obliczu zniewolenia poeta był w romantyzmie przewodnikiem wskazującym drogę, wskrzesicielem nadziei i żołnierzem „walczącym piórem”.Poezja była wszechpotężną siłą, absolutną i wieczną.Poeta, według Mickiewicza, to przewodnik duchowy i w jego kompetencjach leży utwierdzanie ludzi w narodowej tożsamości, rozbudzenie ich świadomości.Trafia głęboko do psychiki i świadomości, porusza i inspiruje człowieka.Sądzę, że obecnie rola poety zmieniła się niewiele, natomiast znacznie zmalało grono odbiorców gotowych podążyć za słowami wieszcza.Sami twórcy wciąż są bowiem świadomi swojej funkcji, czują się odpowiedzialni za przekazywanie pewnych wartości.Przytoczmy fragment wiersza Czesława Miłosza pt.W Warszawie, w którym poeta wypowiada się na temat własnej postawy twórczej:/Nie chciałem kochać tak,/Nie było to moim zamiarem./Nie chciałem litować tak,/Nie było to moim zamiarem./Moje pióro jest lżejsze/Niż pióro kolibra.To brzemię/Nie jest na moje siły [.]/Nie mogę nie napisać, bo pięcioro rąk/Chwyta mi moje pióro/I każe pisać ich dzieje,/Dzieje ich życia i śmierci.Poezja istotnie opiewa dzieje bohaterów, wspomina ważne wydarzenia historyczne, dlatego romantycy traktowali ją jako niezastąpione źródło informacji.Jest przy tym nienaruszalna, jak powiedział Mickiewicz, w trudnych warunkach ucieka w góry, do gruzów przylega / I stamtąd dawne opowiada czasy.Dwieście lat później ze słowami wieszcza zgadza się Czesław Miłosz, czego wyraz daje w wierszu Który skrzywdziłeś:/Nie bądź bezpieczny.Poeta pamięta./Możesz go zabić urodzi się nowy/Spisane będą czyny i rozmowy.Zauważmy także pewną zbieżność światopoglądów konkretnych twórców romantycznych i współczesnych.Należy przypomnieć krytyczne nastawienie Słowackiego do miernych poetów, gryzipiórków, oczekujących jedynie na przychylność krytyki.Podobnie odczuwa Herbert, określając to nawet w bardziej obrazowy sposób:/Kura jest najlepszym przykładem, do czego/doprowadza bliskie współżycie z ludźmi./Zatraciła zupełnie ptasią lekkość i wdzięk [.]/Jej rzadkie dwoiste uniesienia [.] są wstrząsająco /obrzydliwe./I w dodatku ta parodia śpiewu,/poderżnięte suplikacje nad rzeczą/kiedy powiedziane śmieszą [.]/Kura przypomina niektórych poetów.Krytyka konformizmu, bezmyślnego przystosowania się i zatracenia osobowości stanowiła także temat rozważań Norwida.W wierszu Coś ty Atenom zrobił, Sokratesie zwraca on uwagę na silne indywidualności, oryginalne jednostki, które ze względu na swą osobowość nie były akceptowane w środowisku szarych ludzi.Niektórzy, jego zdaniem, są zbyt szokujący, awangardowi i wyprzedzający epokę, by mogli być tolerowani i rozumiani w społeczeństwie.Poruszając temat nieprzeciętnych jednostek, ciśnie mi się na papier piękny cytat Herberta z liryki Tren Fortynbrasa:/Tak czy owak musiałeś zginąć Hamlecie nie byłeś do życia/wierzyłeś w kryształowe pojęcia a nie glinę ludzką/żyłeś ciągłymi skurczami jak we śnie łowiłeś chimery/łapczywie gryzłeś powietrze i natychmiast wymiotowałeś/nie musiałeś żadnej ludzkiej rzeczy nawet oddychać nie /musiałeśPrzykłady na podobieństwo poruszanych problemów, analogiczne światopoglądy i przesłania do czytelnika prawdopodobnie można by było mnożyć w nieskończoność.Cytatów jest bowiem wiele, jednak wydaje mi się, że to nie wyliczanie słów, ale jakiś przewspaniały związek, który łączy świat cały, według słów Broniewskiego, stanowi kwintesencję moich rozważań.Romantycy pokazali nowy sposób postrzegania świata.Wskazali wartości uczucia i intuicji na drodze poznania, przedłożyli serce i metafizykę nad mędrca szkiełko i oko.I choć od czasów romantyzmu światopoglądy i filozofie zmieniły się niejednokrotnie, to jed nak pewien szlak został przetarty, jak sądzę, na wieczność.Indywidualną jest rzeczą, jaką postawę przyjmie człowiek w życiu, lecz od czasów Mickiewicza do wyboru ma również szalenie subtelną i uczuciową drogę romantyka [ Pobierz całość w formacie PDF ]