[ Pobierz całość w formacie PDF ]
.Był to człowiekwyjątkowo niskiego wzrostu, ale tym większych ambicji, odważny,energiczny, przemyślny, a w sprawach religijnych, które odgrywaływówczas tak wielką rolę, gorliwy ortodoksa.Wykorzystał on w roku 513wzburzenie, jakie wywołała wśród jego oddziałów odmowa przekazaniapewnych dostaw zaopatrzenia, do których  sprzymierzeni czuli sięuprawnieni.W krótkim czasie opanował siłą lub podstępem większośćziem obecnej Bułgarii, a do jego wojsk przyłączyło się wielu wieśniaków.Dowódca wojsk cesarskich, Hypacjusz, wycofał się do stolicy, Witalian zaśpodszedł pod jej mury na czele zastępów liczących podobno aż 50.000ludzi.Głosił, że jest obrońcą katolickiej ortodoksji przeciw monofizytom iżądał naprawienia krzywdy, jaka spotkała dwóch patriarchów,Macedoniusza w Konstantynopolu i Flawiana w Antiochii, złożonych zurzędów.Cesarzowi jednak udało się przekonać większość oficerów Witalianapodczas rokowań, że wszystkie kwestie sporne, zarówno materialne, jak ireligijne, można będzie załatwić polubownie.Rebelianci więc wycofali sięku Dunajowi, gdzie jednak nie zaprzestali działać przeciw wodzom iwojskom cesarskim.Toteż senat stolicy ogłosił Witaliana oficjalniewrogiem państwa.Nie pomogło to jednak armii Anastazjusza, którajesienią tegoż roku poniosła straszliwą klęskę w pobliżu obecnej Warny.W roku 514 Witalian zebrał dużą flotę dzięki okrętom, jakie zajął wportach trackich, i opanował europejskie wybrzeża Bosforu.Cesarz musiałszukać kompromisu.Mianował buntownika naczelnym wodzem wojsk wTracji i zgodził się na zwołanie w roku następnym soboru powszechnegodo Heraklei dla ustanowienia trwałego pokoju w Kościele; mieli w nimuczestniczyć również wysłannicy biskupa Rzymu, którym był wówczasHormizdas.Jednakże sobór się nie zebrał, cesarz bowiem nie chciał przystać nażądania papieża, by już z góry potępić pamięć Akacjusza.W tej sytuacjiWitalian rozpoczął w roku 515 nowe działania na morzu i opanowałdzielnicę stolicy po drugiej stronie Złotego Rogu, zwaną póz
niej Galatea.W tak rozpaczliwym położeniu Anastazjusz postawił na czele swej flotyMarinusa.Znakomity doradca w sprawach skarbowych okazał się, zapewne kuswemu własnemu zdumieniu, równie uzdolnionym admirałem.W bitwie zokrętami Witaliana, stoczonej u wejścia do zatoki Złotego Rogu, odniósłświetne zwycięstwo.Co prawda chyba decydującą w tym rolę odegrał jakiśmateriał, który, rzucany na okręty nieprzyjaciela, ułatwiał ich podpalenie.Czyżby chodziło o pierwsze zastosowanie sławnego póz
niej ogniagreckiego? Nie wiemy jednak nic bliższego o tym materiale - poza tym żejego wynalazcą był niejaki Proklus (po grecku Proklos), filozof (ale nienależy mylić go z wielkim Proklusem, kierownikiem Akademii platońskiej,wówczas już nieżyjącym) i że odmówił on przyjęcia ogromnej nagrody,400 funtów złota, jaką ofiarował mu cesarz.Pokonany rebeliant wycofał się z resztkami swych wojsk do Tracji iodtąd zachowywał aż do śmierci Anastazjusza spokój, choć wcale niezamyślał poddawać się i wciąż był nieuchwytny.Rok 515, świetny zwycięstwem nad buntownikiem, był jednak dladworu również rokiem żałoby, zmarła bowiem żona cesarza, Ariadna.Anastazjusz przeżył ją o trzy lata, zmarł w nocy z 8 na 9 lipca roku 518,mając lat 88, w tym 27 panowania.%7ładen z cesarzy ani rzymskich, anibizantyjskich nie dożył wieku tak sędziwego, choć niektórzy zasiadali natronie dłużej od niego, jak choćby August.Obraz rządów i postaci Anastazjusza w pismach historykówpóz
niejszych jest nieco wypaczony, zwycięska bowiem ortodoksja niemogła mu zapomnieć i darować jego monofizyckich sympatii.Jednakże wowych czasach gorejących namiętności religijnych po którejkolwiek by sięopowiedział stronie, zawsze by się komuś naraził.Dla państwa groz
ne było to, że odchodzący władca nie pozostawiłpotomstwa i nie wskazał też, kogo by chciał widzieć jako swego następcę.VIIJUSTYN I---oOo---(IUSTINUS)Urodzony w 450 lub 452 roku.Zmarł 1 sierpnia 527 roku.Panował od 10 lipca 518 roku do śmierci.Sytuacja po śmierci Anastazjusza przedstawiała się, jeśli chodzi osprawę następstwa tronu, znacznie gorzej niż przed dwudziestu siedmiulaty, to jest w roku 491, kiedy zmarł Zenon.Wprawdzie bowiem w obuwypadkach nie było naturalnego spadkobiercy purpury, wtedy wszakżepozostała wdowa, Ariadna, i opinia społeczna zgodnie przyznawała jejprawo wskazania osoby godnej diademu.Toteż wówczas cesarzowa, niedziałając pod żadnym naciskiem, wybrała właśnie Anastazjusza, a więk-szość przyjęła to bez oporu.Obecnie natomiast władca odszedł i jakobezdzietny, i zarazem jako wdowiec już od lat kilku.Co prawda Anastazjusz miał dość liczne grono krewnych.Trzech jegosiostrzeńców mogłoby pretendować do spadku politycznego, wszyscybowiem byli w sile wieku i już piastowali wyższe godności cywilne orazwojskowe.Z różnych wszakże względów żaden z nich nie był traktowanyprzez lud i dostojników jako liczący się kandydat, żaden też, o ile namwiadomo, nie wystąpił z roszczeniami do tronu.10 lipca roku 518, a według niektórych z
ródeł już 9 lipca, w każdymrazie tuż po śmierci cesarza, mieszkańcy stolicy zgromadzili się tłumnie nahipodromie.Podnosili tam potężne okrzyki żądając, by senat jak najrychlejdał im pana godnego [ Pobierz całość w formacie PDF ]