[ Pobierz całość w formacie PDF ]
.Nieodpowiada mi taka odpowiedz
, bo jest bałamutna i wymyślona przez uniwersalną, europejską- zbałamuconą przez Europę -świadomość.Chciałbym wiedzieć, czy wystarczyły mu,wystarczyłyby te Płu\
yny? Czy - będąc stamtąd - stałby się tam tym, kim się stał? I czy namby to wystarczyło? Taki tamtejszy, powiatowy Mickiewicz? Czy by nam wystarczył? Niemam odpowiedzi na te wszystkie pytania.Owszem, mam.Ale nie podam jej tutaj.Odpowiadając na takie pytania nie nale\
y przyjmować - nawet brać pod uwagę - czyichśodpowiedzi.Ka\
dy sam musi sobie na nie odpowiedzieć.Powiem tylko, \
e odpowiedz
dotyczyłaby, powinna dotyczyć - co jest zresztą chyba oczywiste - nie tylko jego losu:równie\
i naszego.Poniewa\
nie dali mu panny ani PÅ‚u\
yn, kto chce, mo\
e te moje pytania uznać zanonsensowne.Skończyło to się tak, jak musiało skończyć: rozstaniem kochanków.Ci, cotwierdzili, \
e Mickiewicz poznał Marylę w roku 1818 lub 1819, równie\
i to rozstanieprzesuwali w czasie mniemajÄ…c, \
e doszło do niego przed ślubem państwa Puttkamerów.Bardzo im nawet na tym zale\
ało, aby dzieje miłości Gustawa i Dziewicy zakończyły sięwłaśnie przed tym ślubem: gdyby tak się stało, Dziewica mogłaby pozostać w legendzieDziewicą, a nieszczęsny Gustaw mógłby być wspominany jako legendarny kochanekDziewicy.Było inaczej.Z tego, co na ten temat napisano - gdyby ktoś zechciał to wszystkozebrać i dodać do siebie - mo\
na by natomiast uło\
yć śliczną powieść.Czegó\
w niej niebyłoby, czegó\
nie ma.Powieść zaczyna się w roku 1818: on się zakochuje, ona mu sprzyja,lecz niewiele więcej.Potem - to ju\
rok 1819 - on zaczyna szaleć, a ona powoli skłania się kuniemu.Dalej mamy tajemne schadzki, łzy i pocałunki w lipowej altanie, i wreszcie - latemroku 1820 - rozstanie.On dalej szaleje i rozpacza, a ją - rok 1821 - rodzina zmusza domał\
eństwa69z innym.Wtedy on chce się zabić, a ona - chyba te\
cierpiÄ…c, ale to niejasne - pocieszazrozpaczonego kochanka zapewniajÄ…c go, \
e \
yje z mÄ™\
em tak jak siostra z bratem i niezamierza wpuścić go do łó\
ka.Co oczywiÅ›cie kochankowi jest niezwykle miÅ‚e.Przypominato nieco te sentymentalne romanse, które lubiÅ‚a czytywać Marie Wereszczaka.CoÅ› z NowejHeloizy Jana Jakuba Rousseau, coÅ› z Julii i Adolfa czyli nadzwyczajnej miÅ‚oÅ›ci dwojgakochanków nad brzegami Dniestru naszego Ludwika KropiÅ„skiego.Oto dwa krótkiefragmenty tej powieÅ›ci, którÄ… napisali nasi historycy literatury.Pierwszy mówi o tym, cowydarzyÅ‚o siÄ™ latem roku 1819.Autorem jest Piotr Chmielowski. Przy rozstaniu prosiÅ‚zapewne rozmarzony mÅ‚odzieniec o jakÄ… drobnostkÄ™.OtrzymaÅ‚ wtedy z «bladych wÅ‚osówzawiÄ…zkÄ™» i listek cyprysu, z napomnieniem, \
eby go zawsze miał przy sobie i o niejwspominał, tak jak ona pamiętać o nim będzie.Nie był to symbol miłosny, ale pamiątkaprzyjacielska, pamiątka smutna, bo godłem cmentarnym oznaczona, zapowiadająca, \
e omirtowym wieńcu między nimi mowy być nie mo\
e".Drugi fragment wyszedł spod pióraJózefa Kallenbacha i opowiada o rozstaniu latem roku 1820. Noc miesięczna sprzyjała tejschadzce.Stawili się oboje: on, z rozpaczą w duszy, o wiele wcześniej ju\
błądził poogrodzie, w rozmyślaniach, w modlitwach szukając pokrzepienia dla serca; ona zaśzatrwo\
ona, z bijÄ…cym sercem, niepewna jak go \
egnać, jak pocieszać, gdy sama byłaniepocieszona".Nie mam nic przeciwko takim domysłom - sam przecie\
wciÄ…\
czegoś się domyślam - i choćChmielowski czy Kallenbach mogą nas dziś śmieszyć, bo nieco śmieszna wydaje się nam ichstylistyka, te przypuszczenia i domniemania uwa\
am za uprawnione.Wolałbym mo\
e, \
ebyci historycy, coś przypuszczając, mieli do tych fabularnych przypuszczeń pewien dystans i niepodawali mi ich jako niewątpliwych faktów.Ale pewnie w drugiej połowie XIX wiekuosiągnięcie takiego dystansu nie było mo\
liwe.Mam im jednak za złe co innego: \
eprawdopodobnie wiedząc, jak było naprawdę - Kallenbach wiedział to z pewnością -świadomie zwodzili czytelników opowiadając im o tym rozstaniu latem 1819 czy 1820 roku.Tych dwoje nie mogło się przecie\
rozstać - a rozstając cierpieć -jeśli jeszcze nic ich niełączyło.A jak to było naprawdę? Kiedy to wszystko się zaczęło? Niebawem o tym opowiem.70Wprzód dobrze byłoby się upewnić, \
e do pierwszego spotkania nie doszło w roku 1818 lub1819.Skąd wiadomo, \
e nie doszło? Wynika to z listów, które pisywali do siebie filomaci.Mickiewicz spędzał w tych latach wakacje w okolicach Nowogródka, włócząc się po całympowiecie: z Ruty jez
dził do Białej, z Białej do Miłaszewa, z Miłaszewa do Szczors.Malewskipowiadał o nim, \
e jest włóczęga oraz uagabundus, i skar\
ył się na te wędrówki przyjaciela,bowiem nigdzie nie mógł go uchwycić:  Szczerze \
yczę zobaczyć się z tobą w Nowogródku,ale có\
, kiedy ty uagabundus nigdy w nim nie siedzisz".W podobny sposób spędzał wakacjeTomasz Zan: jez
dził to tu, to tam, z dworu do dworu, z miasteczka do miasteczka.Z listów,które przyjaciele - Mickiewicz, Zan, Malewski, Czeczot, Pietraszkiewicz i Je\
owski - pisalido siebie w czasie wakacji roku 1818 i 1819, nie da się co prawda odtworzyć dokładnej trasyówczesnych wędrówek Zana i Mickiewicza po Nowogród-czyz
nie, ale wiadomo mniejwięcej, gdzie wtedy bywali [ Pobierz całość w formacie PDF ]