[ Pobierz całość w formacie PDF ]
.W *Polsce inspiracja faszyzmem była widoczna w programie i działaniu niektórych grupwywodzących się z Narodowej Demokracji (*Dmowski Roman), a zwłaszcza w Ruchu Narodowo-Radykalnym (ONR-Falanga) Bolesława Piaseckiego.Ta wielonurtowość sprawia, że termin faszyzm bywaużywany na określenie: po pierwsze specyfiki historycznej faszyzmu włoskiego, po drugie faszyzmuniemieckiego (*narodowy socjalizm), wreszcie po trzecie ugrupowań i formacji politycznych w innychpaństwach, które wzorowały się na ideologii, organizacji i celach politycznych tak ruchu Benito Mussoliniego,jak i Adolfa *Hitlera.Faszyzm był produktem głębokiego kryzysu społeczno-ekonomicznego występującegopo *pierwszej wojnie światowej w Europie.Ruchy faszystowskie odbijały bardzo różnorodną specyfikęnarodową krajów, w których działały, aczkolwiek najbardziej podstawowe założenia zawsze były te same: (1.)monopol reprezentacji politycznej jednej partii masowej zorganizowanej hierarhicznie; (2.) ideologia oparta nakulcie wodza; (3.) entuzjastyczne podejście do zbiorowości narodu i (4.) odrzucenie wartości *liberalizmuindywidualistycznego; (5.) zasada współpracy klas (rozwijana w opozycji do idei walki klas głoszonej przez*socjalizm i *komunizm) w ramach porządku *korporacyjnego; (6.) ekspansja *imperialistyczna prowadzonaw imię walki narodów uciemiężonych przeciwko potęgom plutokratycznym; (7.) mobilizacja mas w ramachróżnych organizacji młodzieżowych, kobiecych itp.; (8.) zniszczenie opozycji i przeciwników poprzezużywanie terroru (*Terroryzm); (9.) rozbudowa aparatu propagandowego opartego na kontroli informacji iśrodków komunikacji masowej; (10.) zwiększenie wpływu państwa w gospodarce; (11.) stopienie się instytucjii aparatu państwowego z partyjnym.Wszystko to prowadziło do ustroju skrajnie autorytarnego bądz wprost*totalitarnego.Nazwa faszyzmu wywodzi się od włoskiego fascio (wiązka, pęk, związek).Godłem ruchu stałsię rzymski symbol sędziowski fasces lictorii (rózgi liktorskie), czyli pęk rózeg z toporem w środku.Wgrudniu 1926 godłu temu nadano charakter godła państwowego Włoch.Początkowo Mussolini bardzo mocnoakcentował bezprogramowość faszyzmu, podkreślając, iż ruch ten wywodzi się z czynu, a nie z teorii, którąpogardza. Faszyzm twierdził Mussolini nie utrzymywał się mocą doktryny wypracowanej wcześniej przystoliku, narodził się z konieczności czynu i był czynem .Jednakże pomimo tego stanowiska, stopniowo zaczęłasię kształtować doktryna faszyzmu.Zresztą od początku w obrębie faszyzmu pojawiały się fascynacje ideamiabsolutyzmu państwowego G.W.F.Hegla, rewolucyjnego syndykalizmu G.Sorela, elitaryzmu V.Pareto,109 historizofii imperialistycznej A.Orianiego, *nacjonalizmu E.Corradiniego i wodzostwa charyzmatycznego F.Nietzschego.Doktryna faszyzmu odrzucała całe nieomal dziedzictwo ideowe i polityczne XVIII i XIX wieku.Negowała tak indywidualizm liberalny, jak i klasowy kolektywizm socjalizmu.Faszyzm wyrażał gwałtownysprzeciw wobec demokracji opartej na zasadzie suwerenności narodu, a zakładającej parlamentaryzm orazwolności polityczne.Ośmieszał demokratyczne fetysze liczby i większości.W konsekwencji faszyzmstanowczo odrzucał system sprawowania władzy odwołujący się do przedstawicielstwa politycznego,pluralizmu i walki stronnictw.Doktrynę tę cechował też radykalny antykomunizm (*Komunizm).Dogmatemfaszyzmu był kult państwa.Państwo obwołano absolutem i bytem doskonałym, który istnieje dla siebie i przezsiebie.Podkreślano prymat państwa w odniesieniu do grup społecznych oraz jednostek.Dobro państwa stawałosię wartością naczelną. Państwo głosił Mussolini jest absolutem, wobec którego jednostki i ugrupowaniasą tylko relatywne .Państwo w ujęciu faszystowskim oznaczało strukturę totalną, pochłaniającą bez resztyspołeczeństwo, a także organizującą wszelkie zachowania jednostek.Dewizą Mussoliniego stało się zawołanie: Wszystko w ramach państwa, nic poza państwem, nic przeciw państwu .W celu mobilizowania obywateli dozwiększania wysiłku na rzecz państwa, przeprowadzono olbrzymie akcje społeczne, jak np.kampaniazbożowa, dar złota dla ojczyzny i soboty faszystowskie.Państwo totalne przynosiło militaryzację życiacywilnego
[ Pobierz całość w formacie PDF ]
