[ Pobierz całość w formacie PDF ]
.poziomu jego umiejêtnoSci w momencie podjêcia dzia³añ wycho-wawczychkontekstu pozaszkolnego indywidualnej pracy wychowawczej (Srodowiska rodzinnego i rówie-Sniczego ucznia, których oddzia³ywania mog¹ mieæ na efekty wp³yw porównywalny ze znacze-niem osobistego potencja³u)kontekstu szkolnego klasy i szko³y w której dokonujemy oddzia³ywañ na wychowanka praw-dopodobnie inaczej bêdziemy postrzegaæ efekty osi¹gniête przez tego samego ucznia na tleklasy, w której uczniowie przewy¿szaj¹ go znacznie osobistym potencja³em, i na tle klasy, wktórej wiêkszoSæ osób ma ni¿sze od niego mo¿liwoSciambicji i wyobra¿eñ nauczycielaSpo³eczne Towarzystwo OSwiatowe Szkolenie dla nauczycieli i dyrektorów PAOW53Poniewa¿ wiêkszoSæ tych czynników doSæ trudno zobiektywizowaæ, najrozs¹dniejsze wydaje siêocenianie efektów w kategoriach indywidualnych zmian.Zmiany mog¹ zachodziæ na trzech poziomach:Tabela 5.Poziom efektów pracy wychowawczejPoziom zmiany Opis efektówDostosowanie Uczeñ powierzchownie dostosowuje siê do wymagañ sytuacji szkolnej -oczekiwañ nauczycieli, norm grupy klasowej.Zmienia swoje zachowanietylko na tyle, na ile jest to w szkole wymagane, zmiany nie przenosz¹ siêna sytuacje pozaszkolne.Rozwija umiejêtnoSci na poziomie czystoinstrumentalnym, nie zmienia postawZmiana funkcjonowania w rolach Nauce umiejêtnoSci towarzyszy modernizacja postaw, w wyniku czegouczeñ zmienia swoje funkcjonowanie w rolach (zaczyna bardziejkonstruktywnie realizowaæ rolê ucznia, uczestnika grupy klasowej, syna)podejmuje te¿ nowe role (np.lidera grupy klasowej, aktywistysamorz¹dowego, uczestnika ko³a zainteresowañ itp.)G³êbokie zmiany emocjonalne Zmianie postaw towarzyszy rozwój intrapsychiczny (zmiany poczuciaw³asnej wartoSci, kontaktu, ekspresji i radzenia sobie z emocjami,wchodzenia w wiêzi emocjonalne z innymi ludxmi)OkreÅ›Ienie sposobów reaIizacji ceIów pracy wychowawczejOkreSlaj¹c sposoby realizacji zamierzonych celów, mo¿emy siêgaæ do ca³ego przyswojonego baga-¿u doSwiadczeñ i umiejêtnoSci, jaki uda³o nam siê zebraæ w toku rozwoju zawodowego w tym skrypcienie sposób ich wymieniæ.Przedstawiam metody dotycz¹ce specyficznego oddzia³ywania na postawy,gdy¿ te wydaj¹ siê stosunkowo najmniej znane.Metody oddziaÅ‚ywania na postawya) prezentowanie wzorców i modeIowanie roIa nauczycieIa postawy uczniów dotycz¹ce konkretnej aktywnoSci czy problemu maj¹ szansê kszta³towaæ siêwówczas, gdy widz¹ oni, ¿e dzia³anie to jest z sukcesem podejmowane przez innych, zw³asz-cza przez osoby obdarzone presti¿em.Wynika st¹d, miêdzy innymi, szczegóIna roIa nauczy-cieIa.Powinien on nie tylko prowadziæ uczniów przez materia³, ale te¿ pe³niæ funkcjê wa¿nejosoby modeluj¹cej w obszarach:umiejêtnoSci interpersonalnych i spo³ecznych;szacunku wobec podstawowych wartoSci, takich jak: wolnoSæ, tolerancja, pluralizm, solidar-noSæ ogólnoludzka, sprawiedliwoSæpostaw nastawionych na realizacjê tych wartoSci.Modelowanie postaw wymaga od nauczyciela pracy sob¹ , u¿ywania swoich postaw, pogl¹dów,dzia³añ jako narzêdzia pracy dydaktycznej i wychowawczej.Nauczyciele czêsto maj¹ w¹tpliwoSci, naile wolno im wyra¿aæ osobiste pogl¹dy, odwo³ywaæ siê do w³asnych doSwiadczeñ i dzia³añ, zw³aszczaprzy poruszaniu tematów o silnym uwik³aniu ideologicznym.ChcielibySmy zachêciæ realizatorów nasze-go programu do osobistego zaanga¿owania siê w dyskusje, autentycznego prezentowania osobistychpostaw i przemySleñ.Wydaje siê nam, ¿e nauczyciel, który dokonuje specyficznego samoogranicze-nia, unikaj¹c zajêcia osobistego stanowiska nie bêdzie dla uczniów przekonuj¹cy.Spo³eczne Towarzystwo OSwiatowe Szkolenie dla nauczycieli i dyrektorów PAOW54Rozwijanie umiejêtnoSci wychowawczychb) oddziaÅ‚ywanie emocjonaIne uczniowie (jak wszyscy ludzie) silnie reaguj¹ na zaanga¿owanie i entuzjazm innych.JeSli na-uczyciel potrafi okazaæ swoje autentyczne zaanga¿owanie i pasjê w kwestiach bêd¹cych przed-miotem doSwiadczania i nauczania, wzmacnia niepomiernie szansê, ¿e uczniowie bêd¹ chcielipartycypowaæ w dzia³aniach, które im proponuje.c) obserwacja wa¿nym doSwiadczeniem mo¿e byæ te¿ dla uczniów ka¿da okazja do zaobserwowania ludzidoros³ych w konkretnym, ujawniaj¹cym rozliczne kunszty i umiejêtnoSci, daj¹cym widoczne re-zultaty dzia³aniu (wizyty w przedsiêbiorstwach i instytucjach ¿ycia spo³ecznego, ale te¿ film,teatr, opowieSæ z ¿ycia wziêta itd.).d) przyjmowanie i udzieIanie informacji zwrotnych jeSli uczniowie czuj¹ siê w klasie bezpiecznie i s¹ dla siebie wa¿ni, mog¹ przyj¹æ od siebie ikonstruktywnie wykorzystaæ dla osobistej zmiany nawet najbardziej krytyczne uwagi dotycz¹ceodbioru ich postaw i konkretnych zachowañ.Nasze doSwiadczenie uczy, ¿e takie informacjeudzielane przez kolegów z klasy s¹ na ogó³ zdecydowanie skuteczniejsze od interwencji na-uczyciela
[ Pobierz całość w formacie PDF ]