[ Pobierz całość w formacie PDF ]
.Jeszcze nie tak dawno nie mówiÅ‚o siÄ™ o nich gÅ‚oÅ›no, a za porównywanie Å‚agrów do obozów koncentracyjnych można byÅ‚o narazić siÄ™ na kÅ‚opoty.Jednak czytajÄ…c „Inny Å›wiat” Gustawa Herlinga - GrudziÅ„skiego dochodzÄ™ do wniosku, że Å‚agry to „wschodnia” odmiana obozów koncentracyjnych.Takie samo traktowanie ludzi jak przedmioty, katorżnicza praca, głód i nÄ™dza.Może nie byÅ‚o tam komór gazowych ale „trupiarnia” speÅ‚niaÅ‚a podobnÄ… rolÄ™ - przedsionka Å›mierci.W Å‚agrach podobnie jak obozach koncentracyjnych, strach przed Å›mierciÄ… z gÅ‚odu, wyniszczenia fizycznego organizmu doprowadzaÅ‚ ludzi do podobnego zachowania.Odbierano też nadzieje na wyjÅ›cie na wolność.Ludzie woleli nie myÅ›leć o tym ile im zostaÅ‚o do koÅ„ca wyroku - zÅ‚udne nadzieje mogÅ‚y być tragiczne w skutkach.Przypadek kolejarza z Kijowa, opisany przez GrudziÅ„skiego, który zmarÅ‚ na zawaÅ‚ serca w dzieÅ„ wyjÅ›cia na wolność, po tym jak dowiedziaÅ‚ że wyrok przedÅ‚użono mu bezterminowo.Donosicielstwo na innych, za co spotykaÅ‚y ich represje, byÅ‚o czymÅ› normalnym.Moralność obozowa pozwalaÅ‚a na to.Tak samo jak donosicielstwo, przekupstwo nie byÅ‚o piÄ™tnowane.Praca fizyczna byÅ‚a na tyle ciężka, a racje żywnoÅ›ciowe tak maÅ‚e, że z powodu gÅ‚odu niektórzy byli w stanie zrobić dosÅ‚ownie wszystko dla kawaÅ‚ka chleba.Kobiety oddawaÅ‚y swe ciaÅ‚o aby tylko zdobyć troszkÄ™ jedzenia.Okaleczano swe ciaÅ‚o aby zdobyć zwolnienie na jakiÅ› czas z katorżniczej pracy i trafić do szpitala.Jednak GrudziÅ„ski nie potÄ™pia tych ludzi, stwierdza, że za utratÄ™ godnoÅ›ci ludzkiej sÄ… odpowiedzialni ci, którzy doprowadzili więźniów do takiego stanu za sprawÄ… wyniszczajÄ…cej pracy i gÅ‚odu.Tak wiÄ™c sÅ‚owa Gustawa Herlinga - GrudziÅ„skiego, że nie można sÄ…dzić czÅ‚owieka za czyny, jakie siÄ™ dopuÅ›ciÅ‚ w warunkach nieludzkich, sÄ… w peÅ‚ni trafne.Dla mnie to stwierdzenia nie odnosi siÄ™ tylko do postaw ludzi w Å‚agrach, ale i w obozach koncentracyjnych.Nie mam prawa oceniać zachowaÅ„ tych ludzi, zwÅ‚aszcza, że sam nie przeżyÅ‚em czegoÅ› takiego i nie wiem jakie by byÅ‚o moje zachowanie w takiej sytuacji.ChcÄ…c powiedzieć „To straszne.Ja bym tak nigdy nie postÄ…piÅ‚” - zastanówmy siÄ™ nad tym przez chwilÄ™.Przecież nigdy tak naprawdÄ™ nie jesteÅ›my pewni jak postÄ…pilibyÅ›my w danej sytuacji, dopóki siÄ™ w niej nie znajdziemy.Pozostaje tylko nadzieja, że w przyszÅ‚oÅ›ci ludzie nie stanÄ… w obliczu obozów koncentracyjnych i Å‚agrów, a pamięć o ludzkich tragediach nie pozwoli aby te straszne wydarzenia siÄ™ powtórzyÅ‚y.13
[ Pobierz całość w formacie PDF ]