[ Pobierz całość w formacie PDF ]
.Są również kulturowe uwarunkowania tłumienia wrogości.W pewnych kręgachkulturowych dziecko zmusza się do poczucia winy za uczucie czy też przejawy wrogościlub sprzeciwu wobec rodziców.Mogliśmy zatem prześledzić genezę tłumienia wrogości.Jest to negatywna tendencja.Z kolei swobodne ujawnienie agresji rodzi wiele zagrożeń.Obserwuje się je na co dzień.Ważnesą zatem sposoby łagodzenia, rozładowywania agresji.Szczególnie interesująca jest metodaosłabiania agresji stosowana przez amerykańskich terapeutów, która nawiązuje do psychologiiWschodu.Gniew, agresję i wrogość zmniejszać możemy za pomocą różnych technik psycho-terapeutycznych.W dalszej części rozdziału przedstawiono propozycję jednej z nich.Procedura osłabiania gniewu i agresjiInteresujący i wartościowy sposób eliminowania gniewu prowadzącego do agresjiprzedstawia R.Leifer.Z punktu widzenia buddyzmu gniew możemy traktować jako cier-pienie.Osoba, której zadaliśmy ból, cierpi równie silnie jak jej prześladowca.Ponadtoczłowiek, który odczuwa gniew, nie może być szczęśliwy.Z punktu widzenia buddyzmu są trzy przyczyny cierpienia:1) namiętność,2) agresja,3) ignorancja.140BG AGHSą to trzy trucizny.Namiętność ma różne imiona, na przykład: Pożądanie, Pragnienia.Agresja  kolejna trucizna, przeszkoda na drodze ku szczęściu  znana jest jako Nienawiśćlub Awersja.Ignorancja może nosić nazwę Iluzji.A
agodzenie gniewu odbywa się w siedmiu etapach.1) Podjęcie odpowiedzialnościOznacza to, że nie potępiamy nikogo lub niczego.Pozbywamy się naturalnej tendencjido czynienia wymówek lub usprawiedliwienia swojego gniewu poprzez potępianie innych,zrzucanie winy na warunki społeczne (np.ubóstwo) lub zaburzenia umysłowe związanez przeżytymi traumatycznymi doświadczeniami, defektami genetycznymi lub brakiem rów-nowagi hormonalnej.Z biblijnej lekcji Hioba wynika, że gniew przeciwko temu, co jest i nie może byćzmienione, jest grzechem i przyczyną cierpienia.Gniew rozpoczyna się w nas, w naszymumyśle i może być zmieniony, osłabiony, zredukowany poprzez ćwiczenia umysłu.2) Stanie się świadomymCzłowiek musi uświadomić sobie leczniczą siłę świadomości, którą uzyskać można nadrodze medytacji.Należy zdać sobie sprawę, że gniew podsyca energia sfrustrowanegopożądania i awersji.Nasze pożądania projektowane w przyszłość tworzą  projekt szczę-ścia.Udaremnione projekty szczęścia wywołujące frustrację są podstawą motywacji na-szego gniewu i agresji, poczucia bezradności, lęku i depresji.Rolą terapii jest więc zachęcenie,by zająć się przyczynami gniewu i ustalić, w jakiej są relacji do projektu szczęścia.3) Zrozumienie gniewuGniew rozpoczyna się wraz z naszymi pożądaniami, awersją i mechanizmami obron-nymi.Myśląc o sytuacji, w której odczuwa się gniew, trzeba siebie samego zapytać: czegochcę  czego nie dostaję? co dostaję, a czego nie chcę? Człowiek musi zrozumieć, że imbardziej sztywne i zwarte są pożądania i awersje, tym bardziej podatny jest na gniewi agresję.Pożądana jest giętkość, która pozwala na rezygnację z nieosiągalnych celów,i akceptacja tego, czego nie możemy zmienić.A to prowadzi do osłabienia gniewu i agresji.Umiejętność tolerowania frustracji, podstawa dojrzałej osobowości, eliminuje lubosłabia gniew.Dodać należy, iż ta specyficzna umiejętność zależy od temperamentui innych wrodzonych czynników, bolesnych doświadczeń życiowych, treningów w tole-rancji na frustrację.Największą rolę pełni jednak samodyscyplina oraz zasady moralne.Z gniewem związane jest poczucie bezradności, którego jednostka jest nieświadomalub mu zaprzecza.Poczucie bezradności określić można jako percypowaną niemożnośćzaspokojenia własnych pragnień.Rysuje się tu prosta zależność: nie ma pragnień  nie mapoczucia bezsilności.Najważniejszy fakt dotyczący gniewu  człowiek, który go doświadcza, zazwyczajzaprzecza własnej bezsilności lub ją tłumi.Jedną z psychologicznych funkcji gniewu jestredukcja poczucia niebezpieczeństwa poprzez posługiwanie się mechanizmem zaprzeczania141BG AGHrzeczywistości i zastępowania bezsilności poczuciem pseudosiły lub pozornej siły.Należyprzyjąć do wiadomości, że u podłoża gniewu tkwi bezsilność, wtedy można zarządzaćenergią płynącą z gniewu.4) RefleksjaNależy zapoznać się najpierw z przyczynami gniewu, a potem pojąć, jak gniew po-wstaje.Wymaga to cierpliwości i samodyscypliny.Proces musi przebiegać powoli.Gniewniszczy nasze refleksje i umiejętność logicznej analizy.Dlatego po odczuciu gniewu, jaktylko można najszybciej, należy dokonać wizualizacji sytuacji, w której gniew pojawił się.Zapytaj siebie: czego pragnę, czego nie dostaję? co otrzymuję, czego nie pragnę? Gdy zidenty-fikuje się swoje pragnienia, to można wyodrębnić przeszkody uniemożliwiające ich zaspokojenie.Ważne jest, aby stać się świadomym uczucia frustracji, bezradności, lęku oraz za-akceptować je.Trzeba więc przejść gorzką lekcję, że nie zawsze można mieć to, czego siępragnie.Jeżeli reaguje się gniewem i działa agresywnie z powodu poczucia frustracji i bez-radności, to trzeba ponieść konsekwencje takiego postępowania.5) DecyzjaDecyzja wynika z uświadomienia sobie gniewu, frustracji i bezradności.Implikujeposzukiwanie alternatywnych sposobów zaspokojenia naszych pragnień.Pojawia się tutajpytanie: czy jest jakiś inny sposób zdobycia tego, czego pragnę, lub uniknięcia tego, czegonie pragnę? Znalezienie alternatyw gniewu i agresji jest uwarunkowane poszukiwanieminnych sposobów zaspokojenia pragnień.Jest tu pewne zastrzeżenie.Pragnienia muszą byćzaspokojone zgodnie z normami etycznymi.Znalezienie alternatyw do gniewu wymagamoralnej oceny sytuacji.Pojawiają się pytania: jeżeli postępuję w ten sposób, czy skrzyw-dzę kogoś? Czy może sam będę skrzywdzony poprzez konsekwencje tego czynu? Jeżeliznajdziemy legalną i etycznie poprawną drogę do zaspokojenia naszych pragnień, topotrzebujemy tylko odwagi, aby nią podążać.Jeżeli jednak nie ma już nic do zrobienia, tomusimy zaakceptować trudną sytuację.6) RelaksacjaU podłoża silnego stresu tkwi przekonanie, że nasze sprawy ułożą się niepomyślnie,a problemy pozostaną nie rozwiązane.Chroniczne zmartwienie, nasycone niepokojem, żenasze życie potoczy się nieodpowiednim torem, utrzymuje sympatyczny system nerwowyw stanie silnej aktywności, nim przyjdzie wyczerpanie i zaburzenie pracy układu sercowo--naczyniowego.Gdy człowiek jest w stanie frustracji, bezradności i niepokoju, uczy się go metodrelaksacji, aby wyciszyć reakcje systemu nerwowego [ Pobierz całość w formacie PDF ]