[ Pobierz całość w formacie PDF ]
.Wyposa\
enie stanowiska pracy: szkło laboratoryjne: zlewka, parownica porcelanowa 200 cm3, kolba ssawkowa, papier pergaminowy, łaz
nia wodna, instrukcja do ćwiczeÅ„, odczynniki chemiczne: 20% roztwór kwasu siarkowego (VI), cynk, waga analityczna, aerometr, palnik gazowy, lejek i sÄ…czki. Projekt współfinansowany ze Å›rodków Europejskiego Funduszu SpoÅ‚ecznego144.1.4.Sprawdzian postÄ™pówCzy potrafisz: Tak Nie1) wymienić zasady pracy w pracowni chemicznej? ð ð2) rozró\
nić szkło laboratoryjne i sprzęt u\
ywany w pracownichemicznej? ð ð3) przygotować sprzÄ™t i szkÅ‚o do pracy laboratoryjnej? ð ð4) obliczyć wydajność preparatu chemicznego? ð ð5) wykonać plan czynnoÅ›ci zwiÄ…zanych z wykonywaniem przepisupreparatywnego? ð ð6) dokonać doboru surowców i odczynników chemicznych dowykonywanego ćwiczenia? ð ð7) dokonać obliczeÅ„ zwiÄ…zanych z iloÅ›ciÄ… potrzebnych substratów doćwiczenia? ð ð8) obliczyć gÄ™stość roztworu majÄ…c odpowiednie dane? ð ð Projekt współfinansowany ze Å›rodków Europejskiego Funduszu SpoÅ‚ecznego154.2.WÅ‚aÅ›ciwoÅ›ci zwiÄ…zków nieorganicznych i organicznych4.2.1.MateriaÅ‚ nauczaniaWÅ‚aÅ›ciwoÅ›ci tlenków1.Wzór ogólny:X2Om X  dowolny pierwiastek, m  wartoÅ›ciowość pierwiastka XN2O3 tlenek azotu(III)2.PodziaÅ‚:a) ze wzglÄ™du na rodzaj pierwiastka tworzÄ…cego tlenektlenki metali np.Fe2O3, CaOtlenki niemetali np.SO2, N2O3b) ze wzglÄ™du na zachowanie w stosunku do kwasów, zasad i wody:- tlenki zasadowe  reagujÄ… z kwasami tworzÄ…c sole, nie reagujÄ… z zasadamireagujÄ…ce z wodÄ… (powstajÄ… zasady)  tlenki litowców i berylowcówz wyjÄ…tkiem berylu (nazywamy bezwodnikami zasadowymi),np.Na2O + H2O ’! 2NaOHNa2O + 2HCI ’! 2NaCl +H2Onie reagujÄ…ce z wodÄ…  pozostaÅ‚e tlenki metali na najni\
szym stopniuwartoÅ›ciowoÅ›ci,np.CrO + 2HCl ’! CrCl2 + H2O- tlenki kwasowe  reagujÄ… z zasadami tworzÄ…c sole, nie reagujÄ… z kwasamireagujÄ…ce z wodÄ… (powstaje kwas)  nale\
y do nich większość tlenków niemetali oraz tlenki metali z grup pobocznych na najwy\
szym stopniuwartoÅ›ciowoÅ›ci (nazywamy je bezwodnikami kwasowymi)np.SO3 + H2O ’! H2SO4SO3 + 2NaOH ’! Na2SO4 + H2Onie reagujÄ…ce z wodÄ…np.SiO2 + 2NaOH ’! Na2SiO3 + H2O- tlenki amfoteryczne  nie reagujÄ… na ogół z wodÄ…, natomiast reagujÄ… z kwasamijak i zasadami z utworzeniem soi.Nale\
y do nich większość tlenkówpierwiastków z grup głównych poło\
onych wzdłu\
przekątnej w układzieokresowym od wodoru do astatu, a tak\
e tlenki pierwiastków z grup pobocznychna poÅ›rednim stopniu wartoÅ›ciowoÅ›ci,np.ZnO + 2HCl ’! ZnCl2 + H2OZnO + 2NaOH ’! Na2ZnO2 + H2O- tlenki obojÄ™tne  nie reagujÄ… z wodÄ…, kwasami i zasadami, np.CO, NO3.WÅ‚aÅ›ciwoÅ›ci:- bezwodniki kwasowe i zasadowe reagujÄ… z wodÄ…,- tlenki kwasowe i amfoteryczne reagujÄ… z zasadami,- tlenki zasadowe i amfoteryczne reagujÄ… z kwasami,- ni\
sze tlenki mo\
na utlenić,- wy\
sze tlenki mo\
na zredukować,- w odpowiedniej wysokiej temperaturze ulegajÄ… rozkÅ‚adowi.WÅ‚aÅ›ciwoÅ›ci wodorotlenków1.Wzór ogólnyM (OH)m M  dowolny metalnp.Sn (OH)4 wodorotlenek cyny (IV)Sn (OH)2 wodorotlenek cyny (II) Projekt współfinansowany ze Å›rodków Europejskiego Funduszu SpoÅ‚ecznego162.PodziaÅ‚:a) ze wzglÄ™du na rozpuszczalność w wodzie:- dobrze rozpuszczalne  wodorotlenki litowców i część wodorotlenkówberylowców,- trudno rozpuszczalne  pozostaÅ‚e wodorotlenki,b) ze wzglÄ™du na przebieg dysocjacji:- mocne  wodorotlenki litowców i berylowców z wyjÄ…tkiem Be(OH)2 i Mg(OH)2caÅ‚kowicie zdysocjowane w wodnych roztworach  nazywane zasadami,np.Ca(OH)2 ’! Ca2+ + 2OH-- sÅ‚abe  pozostaÅ‚e wodorotlenki  niewielka ilość wodorotlenku, która ulegÅ‚arozpuszczeniu częściowo tylko ulega dysocjacji,c) ze wzglÄ™du na przebieg reakcji z kwasami i zasadami:- zasadowe  reagujÄ…ce z kwasami, a nie reagujÄ… z zasadami  sÄ… to wodorotlenkilitowców i berylowców z wyjÄ…tkiem Be(OH)2, oraz niektóre wodorotlenkimetali z grup pobocznych (najczęściej na najni\
szym stopniu wartoÅ›ciowoÅ›ci),np.Ca(OH)2 + 2HCl ’! CaCl2 + 2H2O- amfoteryczne  reagujÄ…ce zarówno z kwasami jak i z zasadami (pozostaÅ‚ewodorotlenki),np.Zn(OH)2 + 2HCl ’! ZnCl2 + 2H2OZn(OH)2 + 2NaOH ’! Na2ZnO2 + 2H2O3.WÅ‚aÅ›ciwoÅ›ci:- reagujÄ… z kwasami tworzÄ…c sole,- reagujÄ… z tlenkami kwasowymi tworzÄ…c sole,- zasady reagujÄ… z roztworami wodnymi soli  powstaje inna sól i inny wodorotlenek,- niektóre ulegajÄ… rozkÅ‚adowi podczas ogrzewania.WÅ‚aÅ›ciwoÅ›ci kwasów1.Wzór ogólny:HnR R  reszta kwasowan  wartoÅ›ciowość2.PodziaÅ‚:a) ze wzglÄ™du na budowÄ™ reszty kwasowej:- tlenowe, np.H2SO4,- beztlenowe, np.HCl kwas chlorowodorowy,b) ze wzglÄ™du na ilość atomów wodoru zdolnych do odszczepienia w postaci protonu:- jednoprotonowe, np.HCl,- wieloprotonowe, np.H2SO4,c) ze wzglÄ™du na przebieg dysocjacji jonowej:- elektrolity mocne  prawie caÅ‚kowicie zdysocjowane, np.HCl, HBr,- elektrolity sÅ‚abe  zdysocjowane w niewielkim stopniu, np.H2S, HF,d) ze wzglÄ™du na wÅ‚aÅ›ciwoÅ›ci:- utleniajÄ…ce, np.H2SO4, HClO4, HNO3,- nieutleniajÄ…ce.3.WÅ‚aÅ›ciwoÅ›ci:a) sÄ… elektrolitami  po wprowadzeniu do wody ulegajÄ… dysocjacji jonowej tworzÄ…ckationy wodoru i aniony reszty kwasowej:- -+ +mocne np.HCl ’! H + Cl ; H2SO4 ’! H + HSO4sÅ‚abe  jednoprotonowewieloprotonowe Projekt współfinansowany ze Å›rodków Europejskiego Funduszu SpoÅ‚ecznego17b) moc kwasu:- tlenowego:roÅ›nie ze wzrostem elektroujemnoÅ›ci atomu centralnego reszty kwasowej takw obrÄ™bie okresu jaki grupy,H3PO4 [ Pobierz caÅ‚ość w formacie PDF ]