[ Pobierz całość w formacie PDF ]
.Wyposa\enie stanowiska pracy: szkło laboratoryjne: zlewka, parownica porcelanowa 200 cm3, kolba ssawkowa, papier pergaminowy, łaznia wodna, instrukcja do ćwiczeń, odczynniki chemiczne: 20% roztwór kwasu siarkowego (VI), cynk, waga analityczna, aerometr, palnik gazowy, lejek i sączki. Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego 14 4.1.4.Sprawdzian postępówCzy potrafisz: Tak Nie1) wymienić zasady pracy w pracowni chemicznej? � �2) rozró\nić szkło laboratoryjne i sprzęt u\ywany w pracownichemicznej? � �3) przygotować sprzęt i szkło do pracy laboratoryjnej? � �4) obliczyć wydajność preparatu chemicznego? � �5) wykonać plan czynności związanych z wykonywaniem przepisupreparatywnego? � �6) dokonać doboru surowców i odczynników chemicznych dowykonywanego ćwiczenia? � �7) dokonać obliczeń związanych z ilością potrzebnych substratów doćwiczenia? � �8) obliczyć gęstość roztworu mając odpowiednie dane? � � Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego 15 4.2.Właściwości związków nieorganicznych i organicznych4.2.1.Materiał nauczaniaWłaściwości tlenków1.Wzór ogólny:X2Om X dowolny pierwiastek, m wartościowość pierwiastka XN2O3 tlenek azotu(III)2.Podział:a) ze względu na rodzaj pierwiastka tworzącego tlenektlenki metali np.Fe2O3, CaOtlenki niemetali np.SO2, N2O3b) ze względu na zachowanie w stosunku do kwasów, zasad i wody:- tlenki zasadowe reagują z kwasami tworząc sole, nie reagują z zasadamireagujące z wodą (powstają zasady) tlenki litowców i berylowcówz wyjątkiem berylu (nazywamy bezwodnikami zasadowymi),np.Na2O + H2O �! 2NaOHNa2O + 2HCI �! 2NaCl +H2Onie reagujące z wodą pozostałe tlenki metali na najni\szym stopniuwartościowości,np.CrO + 2HCl �! CrCl2 + H2O- tlenki kwasowe reagują z zasadami tworząc sole, nie reagują z kwasamireagujące z wodą (powstaje kwas) nale\y do nich większość tlenków niemetali oraz tlenki metali z grup pobocznych na najwy\szym stopniuwartościowości (nazywamy je bezwodnikami kwasowymi)np.SO3 + H2O �! H2SO4SO3 + 2NaOH �! Na2SO4 + H2Onie reagujące z wodąnp.SiO2 + 2NaOH �! Na2SiO3 + H2O- tlenki amfoteryczne nie reagują na ogół z wodą, natomiast reagują z kwasamijak i zasadami z utworzeniem soi.Nale\y do nich większość tlenkówpierwiastków z grup głównych poło\onych wzdłu\ przekątnej w układzieokresowym od wodoru do astatu, a tak\e tlenki pierwiastków z grup pobocznychna pośrednim stopniu wartościowości,np.ZnO + 2HCl �! ZnCl2 + H2OZnO + 2NaOH �! Na2ZnO2 + H2O- tlenki obojętne nie reagują z wodą, kwasami i zasadami, np.CO, NO3.Właściwości:- bezwodniki kwasowe i zasadowe reagują z wodą,- tlenki kwasowe i amfoteryczne reagują z zasadami,- tlenki zasadowe i amfoteryczne reagują z kwasami,- ni\sze tlenki mo\na utlenić,- wy\sze tlenki mo\na zredukować,- w odpowiedniej wysokiej temperaturze ulegają rozkładowi.Właściwości wodorotlenków1.Wzór ogólnyM (OH)m M dowolny metalnp.Sn (OH)4 wodorotlenek cyny (IV)Sn (OH)2 wodorotlenek cyny (II) Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego 16 2.Podział:a) ze względu na rozpuszczalność w wodzie:- dobrze rozpuszczalne wodorotlenki litowców i część wodorotlenkówberylowców,- trudno rozpuszczalne pozostałe wodorotlenki,b) ze względu na przebieg dysocjacji:- mocne wodorotlenki litowców i berylowców z wyjątkiem Be(OH)2 i Mg(OH)2całkowicie zdysocjowane w wodnych roztworach nazywane zasadami,np.Ca(OH)2 �! Ca2+ + 2OH-- słabe pozostałe wodorotlenki niewielka ilość wodorotlenku, która uległarozpuszczeniu częściowo tylko ulega dysocjacji,c) ze względu na przebieg reakcji z kwasami i zasadami:- zasadowe reagujące z kwasami, a nie reagują z zasadami są to wodorotlenkilitowców i berylowców z wyjątkiem Be(OH)2, oraz niektóre wodorotlenkimetali z grup pobocznych (najczęściej na najni\szym stopniu wartościowości),np.Ca(OH)2 + 2HCl �! CaCl2 + 2H2O- amfoteryczne reagujące zarówno z kwasami jak i z zasadami (pozostałewodorotlenki),np.Zn(OH)2 + 2HCl �! ZnCl2 + 2H2OZn(OH)2 + 2NaOH �! Na2ZnO2 + 2H2O3.Właściwości:- reagują z kwasami tworząc sole,- reagują z tlenkami kwasowymi tworząc sole,- zasady reagują z roztworami wodnymi soli powstaje inna sól i inny wodorotlenek,- niektóre ulegają rozkładowi podczas ogrzewania.Właściwości kwasów1.Wzór ogólny:HnR R reszta kwasowan wartościowość2.Podział:a) ze względu na budowę reszty kwasowej:- tlenowe, np.H2SO4,- beztlenowe, np.HCl kwas chlorowodorowy,b) ze względu na ilość atomów wodoru zdolnych do odszczepienia w postaci protonu:- jednoprotonowe, np.HCl,- wieloprotonowe, np.H2SO4,c) ze względu na przebieg dysocjacji jonowej:- elektrolity mocne prawie całkowicie zdysocjowane, np.HCl, HBr,- elektrolity słabe zdysocjowane w niewielkim stopniu, np.H2S, HF,d) ze względu na właściwości:- utleniające, np.H2SO4, HClO4, HNO3,- nieutleniające.3.Właściwości:a) są elektrolitami po wprowadzeniu do wody ulegają dysocjacji jonowej tworząckationy wodoru i aniony reszty kwasowej:- -+ +mocne np.HCl �! H + Cl ; H2SO4 �! H + HSO4słabe jednoprotonowewieloprotonowe Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego 17 b) moc kwasu:- tlenowego:rośnie ze wzrostem elektroujemności atomu centralnego reszty kwasowej takw obrębie okresu jaki grupy,H3PO4
[ Pobierz całość w formacie PDF ]
