[ Pobierz całość w formacie PDF ]
.Zestawione obok siebie dziaÅ‚ajÄ… na siebiew różny sposób i mamy do czynienia z relatywizmem.Kontrastowość dotyczy gry Å›wiatÅ‚ai cienia, to wyrazistość, stopieÅ„ oddania różnic tonalnych fotografowanego przedmiotu.W rysunku i grafice biel i czerÅ„.Kontrast ksztaÅ‚tów: koÅ‚o kwadrat czy wielkoÅ›ci: duży maÅ‚y.Możemy przeciwstawiać Å‚adny brzydki, życie Å›mierć, zima lato, woda ogieÅ„ czywojna pokój.PodstawowÄ… cechÄ… przestrzeni jest spostrzeganie jej elementów.Proces spostrzeganiapowinien umożliwiać ocenÄ™ przestrzeni w nastÄ™pujÄ…cych sytuacjach: ocenÄ™ odlegÅ‚oÅ›ciobiektów w przestrzeni, ocenÄ™ sytuacji przestrzennej, ocenÄ™ sytuacji przestrzennej przy ruchuobserwatora (zmiana punktów obserwacji) i ocenÄ™ iluzji przestrzeni na pÅ‚aszczyzniedwuwymiarowej (w rysunkach, grafikach, malarstwie i fotografii).Ocena stosunkówprzestrzennych polega na ciÄ…gÅ‚ych oglÄ…dach elementów przestrzeni znajdujÄ…cych siÄ™w różnych odlegÅ‚oÅ›ciach od siebie i od obserwatora i jest uzależniona od wyniku tychoglÄ…dów.W zwiÄ…zku z tym, dla każdego obiektu trzeba powtarzać umiejscawianie obiektu w poluwidzenia żółtej plamki.Sprawność tego procesu jest warunkiem szybkiej oceny stosunków,jakie zachodzÄ… miÄ™dzy elementami.Obraz, jaki otrzymujemy na siatkówce jednego oka jestprzecież dwuwymiarowy czyli pÅ‚aski.W widzeniu przestrzeni ważne jest: ustawieniekierunkowe gÅ‚owy, ustawienie kierunkowe gaÅ‚ek ocznych, ustawienie soczewki w celuumiejscowienia obiektu w polu ostrego, barwnego widzenia, zależność pola ostrego i dobregowidzenia (widzenie ostre, widzenie peryferyjne), widzenie dwuoczne, paralaksa ruchowa,ocena odlegÅ‚oÅ›ci przez stosunki spostrzeżeniowe: wielkoÅ›ci, zasÅ‚on, ostroÅ›ci, poÅ‚ożenia,kierunku, ruchu, ksztaÅ‚tu przedmiotów, widzenia ruchowe jednego oka i dwojga oczu,powidoki, ocena wielkoÅ›ci i ksztaÅ‚tu oraz ocena zbiorowa czyli wniosek sumarycznyz obserwacji i oceny intelektualnej.Sposoby sugerowania przestrzeni na pÅ‚aszczyznie: krycie figurami, krycie liniÄ…, strefy,topografia, perspektywa powietrzna, rozrzedzenie konturu, rozrzedzenie figury, biaÅ‚y i czarnykontur, linia horyzontu, ukÅ‚ady linii od- i doÅ›rodkowe, iluzje oÅ›wietleÅ„, zgrubienie linii,podobieÅ„stwo figur, kolor, stosunki walorów, przemienne ukÅ‚ady stref jasno-ciemnych,przezroczystość, pogrubienie konturu, perspektywa zbieżna.W przestrzeni zachodzÄ… stosunki: rozmieszczenia, sytuacji, odlegÅ‚oÅ›ci, ksztaÅ‚tów,rozmiaru, ruchu, czasu, oglÄ…du.Suma rezultatów stosunków stanowi o jakoÅ›ci wizualnejprzestrzeni.Format to ksztaÅ‚t obrazu na pÅ‚aszczyznie.KsztaÅ‚ty mogÄ… być okrÄ…gÅ‚e, elipsowate (tonda)kwadratowe i prostokÄ…tne (użyte w pionie lub w poziomie).Format wpÅ‚ywa na sposóbmalowania obrazu, jak i wykonywanego zdjÄ™cia.Ma wpÅ‚yw na sposób odczuwaniaprzedmiotów czy obiektów.Problem perspektywy czyli problem proporcji w otaczajÄ…cym nas przestrzennymÅ›wiecie i odzwierciedlenia ich na pÅ‚aszczyznie istniaÅ‚ od poczÄ…tków sztuki.Ale artysta radziÅ‚sobie z nimi za pomocÄ… perspektywy, doskonalonej przez epoki.DwadzieÅ›cia tysiÄ™cy lat temu na Å›cianach grot rysowano grupy ludzi tych, którzy bylibardziej oddaleni umieszczani byli wyżej ponad tymi, którzy znajdowali siÄ™ bliżej.To perspektywa okreÅ›lana dziÅ› mianem rzÄ™dowej.Stosowana, również pózniej, w malarstwieçøçøçøçøçøçøçøçøçøçøçøçøçøçøçøçøçøçøçøçøçøçøçøçøçøçøçøçøçøçøçøçøçøçøçøçøçøçøçøçøçøçøçøçøçøçøçøçøçøçø Projekt współfinansowany ze Å›rodków Europejskiego Funduszu SpoÅ‚ecznego31staroegipskim Å‚Ä…czÄ…c jÄ… czÄ™sto w kompozycjÄ… pasowÄ…: najniższy rzÄ…d sÅ‚użyÅ‚ ukazaniu tego,co znajduje siÄ™ najbliżej, wyższe rzÄ™dy pokazywaÅ‚y to, co byÅ‚o oddalone.Z odlegÅ‚ych czasówpochodzi też perspektywa kulisowa.Stosowanie jej wynikaÅ‚o z faktu, że w rzeczywistoÅ›ciprzedmioty znajdujÄ…ce siÄ™ bliżej przysÅ‚aniajÄ… częściowo te, które sÄ… poÅ‚ożone za nimi.W tensposób formy zachodzÄ…ce w obrazie jedna na drugÄ… wywoÅ‚ujÄ… wrażenie, że ta, która ukazanajest w caÅ‚oÅ›ci, znajduje siÄ™ bliżej patrzÄ…cego, a ta, która pokazana jest tylko częściowo dalej.Jeszcze w czasach póznego paleolitu pojawiÅ‚a siÄ™ perspektywa kulisowa razem z rzÄ™dowÄ….WspomagaÅ‚a wrażenie gÅ‚Ä™bi przestrzennej, a zdarzaÅ‚o siÄ™ nawet na ocenÄ™ odlegÅ‚oÅ›ci miÄ™dzyprzedmiotami.Odbieramy wrażenie, że odlegÅ‚ość ta byÅ‚a wiÄ™ksza, gdy przedmiot zasÅ‚anianyzostaÅ‚ przesuniÄ™ty bardziej do góry, a mniejszy natomiast, gdy ten znajdowaÅ‚ siÄ™ niżej, tuż zaprzedmiotem widzianym w caÅ‚oÅ›ci.Rys.2.Schemat rysunkowy perspektywy z jednym Rys.3.Schemat rysunkowy perspektywy z dwomapunktem zbiegu punktami zbieżnymiyródÅ‚o: materiaÅ‚y autorskie yródÅ‚o: materiaÅ‚y autorskieGdy sztuka zaczęła zajmować siÄ™ Å›wiatem by go poznać (epoka Odrodzenia) zyskaÅ‚anowÄ… perspektywÄ™ zwanÄ… zbieżnÄ…, inaczej linearnÄ… lub renesansowÄ….Perspektywa zbieżnawykorzystuje zÅ‚udzenie optyczne, któremu stale jesteÅ›my poddani obserwujÄ…c rzeczywistość,która nas otacza.Wszystkie linie prostopadÅ‚e do przedstawianego widoku zbiegajÄ… siÄ™w jednym punkcie na linii horyzontu, która znajduje siÄ™ na wysokoÅ›ci oczu patrzÄ…cego.Z owych linii poziomych i pionowych (linia horyzontu oraz jej równolegÅ‚e) powstajeniewidoczna, ale Å‚atwa do narysowania siatka.Można w niÄ… wrysować przedmioty znajdujÄ…cesiÄ™ w obserwowanym widoku, które zbiegajÄ… siÄ™ ku horyzontowi.Linie prostopadÅ‚epowodujÄ…, że to, co rysujemy, w miarÄ™ oddalania maleje.LiniÄ™ horyzontu można umieÅ›cić nadowolnej wysokoÅ›ci pÅ‚aszczyzny kartki, płótna czy kadru w obiektywie, pamiÄ™tajÄ…c, że od jejpoÅ‚ożenia bÄ™dzie zależeć kÄ…t zbiegania siÄ™ linii perspektywicznych.Przy linii horyzontu poÅ‚ożonej nisko mówimy o perspektywie żabiej.Przy umieszczonejwysoko o perspektywie z lotu ptaka.Można też wyznaczyć z góry dowolny punkt zbiegania siÄ™ linii na horyzoncie i bÄ™dziemymieli do czynienia z perspektywÄ… bocznÄ… lub ukoÅ›nÄ….Aby wzmocnić wrażenie gÅ‚Ä™bi za pomocÄ… perspektywy zbieżnej wykorzystuje siÄ™także perspektywÄ™ powietrznÄ…, która uwzglÄ™dnia zmiany, jakim podlega barwaprzedmiotów, w miarÄ™ ich oddalania siÄ™ od patrzÄ…cego.Natomiast perspektywa malarskapozwala wyrazić przestrzenność za pomocÄ… wrażenia, że barwy ciepÅ‚e, przybliżajÄ… malowanyobiekt, a barwy zimne oddalajÄ….Przekonanie to trwaÅ‚o przez cztery stulecia w epocebaroku, klasycyzmu, romantyzmu i realizmu.Dopiero schyÅ‚ek XIX wieku odmieniÅ‚ tÄ… sytuacjÄ™.Paul Cezanne, malarz francuski,wprowadziÅ‚ caÅ‚kiem nowy sposób przedstawiania przestrzeni w obrazie.Otóż stwierdziÅ‚, żekiedy przyglÄ…damy siÄ™ jakiemuÅ› widokowi natury, wodzimy po nim spojrzeniem i nasz wzrokprzemieszcza siÄ™ po różnych jego fragmentach z każdym nowym ukierunkowaniem oczuukÅ‚ad perspektywiczny zmienia siÄ™.Powstaje wiele różnorodnych, nastÄ™pujÄ…cych po sobierzutów perspektywicznych, niemożliwych do odtworzenia na obrazie.Cezanne nieçøçøçøçøçøçøçøçøçøçøçøçøçøçøçøçøçøçøçøçøçøçøçøçøçøçøçøçøçøçøçøçøçøçøçøçøçøçøçøçøçøçøçøçøçøçøçøçøçøçø Projekt współfinansowany ze Å›rodków Europejskiego Funduszu SpoÅ‚ecznego32wykorzystywaÅ‚ perspektywy zbieżnej wedÅ‚ug dotÄ…d stosowanej perspektywy zbieżnej, alezaczÄ…Å‚ budować przestrzeÅ„ swoich obrazów nowym sposobem.Metoda ta polegaÅ‚a naumieszczaniu planów biegnÄ…cych w gÅ‚Ä…b obrazu równolegle wzglÄ™dem siebie napodobieÅ„stwo kulis teatralnych.Plany te rozróżniaÅ‚ kolorem, stosowaÅ‚ w zwiÄ…zku z tymperspektywÄ™ malarskÄ…, która wykorzystuje przestrzennie dziaÅ‚anie barw
[ Pobierz całość w formacie PDF ]