[ Pobierz całość w formacie PDF ]
.Struktura organów wymiaru sprawiedliwości:podstawa prawna obie Konstytucje i prawo o ustroju sądów z 1928 rokukonstytucja marcowa sądy miały być niezawisłe wg zasady trójpodziału władzkonstytucja kwietniowa sądy organami państwa pod zwierzchnictwem prezydenta, nie ma czynnika społecznegosądy powszechne rozstrzygały wszelkie sprawy karne i cywilnesądy specjalne kompetencje ograniczone do określonych kategorii spraw: sądy wojskowe, pracy, wyznaniowe, TrybunałStanu, Trybunał Kompetencyjny, Najwyższy Trybunał Administracyjnyfunkcje pomocnicze prokuratura, Prokuratoria Generalna, adwokatura, notariat72.Zasady przewodnie sądownictwa:1) niezawisłość sędziów sędziowie podlegają tylko ustawom, orzeczenia sądowe nie mogą być zmieniane przez władzęwykonawczą i ustawodawczą, zakaz usuwania i przenoszenia sędziów (prócz zmiany organizacji sądownictwa), immunitet2) nominacja sędziów oprócz sędziów pokoju, resztę mianował prezydent wymogi: studia, aplikacja i egz.sędziowski3) wyłączna kompetencja sądów w sprawach wymiaru sprawiedliwości każdy ma prawo do dochodzenia swoichroszczeń, niekt nie może być pozbawiony sądu któremu z prawa podlega od 1926 ogranicz.na rzecz organów administracji4) udział czynnika społecznego w wym.sprawiedliwości KONSTYTUCJA MARCOWA: wybór sędziów pokoju przezludność, udział obywateli w sądach przysięgłych i handlowych, KWIETNIOWA: likwidacja sądów przysięgłych i pokoju5) wyłączenie z kompetencji sądów uprawnienia do badania legalności ustaw badały tylko zgodność z ustawami aktównormatywnych niższych6) hierarchiczno-instancyjna budowa sądownictwa:sądy I instancji rozpatrywały sprawy merytoryczniesądy II instancji w wyniku apelacji badały merytoryczną słuszność wyrokusąd III instancji stał na straży jednolitości wykładni przepisów prawa, kontrolował działalność instancji niższych z punktuwidzenia prawidłowości przepisów prawa73.Sądy powszechne:podstawa prawna prawo o ustroju sądów powszechnych z 1928 rokusądy grodzkie - orzekały jednoosobowo w drobnych sprawach cyw i kar jako I instancja, pomagały sądowo innym sądomsądy okręgowe I instancja w sprawach poważnych cyw i kar, odwołania od s.grodzkiego, rozstrzygały sprawy kolegialnielub jednoosobowo, dzieliły się na wydziałysądy przysięgłych powoływane w okręgowych dla orzekania o poważnych zbrodniach i przest.politycznych, działałytylko w byłej Galicji, zniesione 1938: skład przewodniczący, 2 sędziów, 12 przysięgłych; decyzje ława orzekała o winiewiększością 2/3, karę wymierzał trybunał49 wydziały handlowe w sądach okręgowych: 1 sędzia okręgowy, 2 ławników mianowani przez ministra sprawiedliwościsądy jednoosobowe dla nieletnich powoływane przez ministra sprawiedliwościsądy apelacyjne II instancja: odwołania od okręgowych, I instancja w sprawach szczególnych, przekaz.im przez ustawySąd Najwyższy odwołania (kasacje) od II instancji, orzekanie w spr.powierzonych przez ustawy, pilnowanie jednolitościwykładni, dzielił się na izbę cywilną, karną, potem też do adwokatury, orzekanie 3,5 lub 7 sędziów74.Sądy szczególne:podstawa prawna ustawa z 1919 roku i jej nowelizacja z 1936 rokusądy wojskowe od 1919 podlegali im żołnierze, oficerowie, podoficerowie, czasem też osoby cywilne, sądziły napodstawie wojskowych KK i KPKsądy pracy od 1928 sporne sprawy cywilne wynikłe ze stosunku pracy, sprawy związane z nauką zawodu, od 1934sprawy wynikłe ze stosunku chałupniczego, sądził sędzia zawodowy i 2 ławników (1 od pracodawców, 1 od pracowników)odwołania od wyroku składano do sądu okręgowegosądy wyznaniowe na terenie b.zaboru rosyjskiego, sprawy małżeńskie wyznawców określonych wyznańTrybunał Kompetencyjny rozstrzygał spory kompetencyjne między org.adm.i sąd., skład: 2 przezesów, 14 członkówmianowanych przez prezydenta na wniosek RMTrybunał Stanu - sądził parlamentarzystów z tytułu odpowiedzialności konstytucyjnej, skład: 12 członków (8 wyb przezSejm, 4 przez Senat spoza swego grona), przewodniczący: I Prezes Sądu NajwyższegoNajwyższy Trybunał Administracyjny patrz rozdział III, dział VII, punkt 62]75.Prokuratura:podstawa prawna najpierw przepisy zaborcze, potem prawo o ustroju sądów powszechnych z 1928prokuratura organ państwa powołany do ścigania przestępstw, podporządkowany ministrowi sprawiedliwości (prokuratornaczelny), prokuratura Sądu Najwyższego na czele I prokutrator SN, p.sądów apelacyjnych na czele prokuratorapelacyjny, p.sądów okręgowych prokurator okręgowy, przy sądach grodzkich prokuratorów nie byłoZadania funkcjonariuszy prokuratury:- wszczynanie postępowania karnego w sprawach przestępstww ściganych z urzędu, postępowanie przygotowawcze- oskarżanie przed sądami, nadzór nad wykonaniem kary76.Prokuratoria generalna:podstawa prawna dekret i ustawa z 1919, rozporządzenie prezydenta z 1924 roku- utworzona do obsługi prawnej Skarbu Państwa, instytucji i przedsiębiorstw państwowych oraz zakłady finansowane przezpaństwo- realizowała swoje zadania poprzez zastępstwo procesowe przed sądami oraz udzielała opinii prawnych organom państwow.77.Adwokatura i notariat:podstawa prawna adwokatury ustawy zaborcze, przepisy z 1932 roku z nowelizacją w 1938 rokuadwokatura wolny zawód, świadczenie pomocy prawnej, porad, redagowanie aktów normatywnych, zastępstwo proces.samorząd izby adwokackie i Naczelna Rada Adwokacka jako organ najwyższynadzór minister sprawiedliwości i Sąd Najwyższypodstawa prawna notariatu przepisy zaborcze zunifikowane w 1933 rokunotariusz funkcjonariusz publiczny, mianowany/odwoływany przez min.sprawiedliwości, opłacany przez usługobiorców,jego kompetencje: sporządzanie dokumentów, które nadawały formę notarialną pewnym czynnościom, które tego wymagałyROZDZIAA VI UNIFIKACJA I KODYFIKACJA PRAWA78.Komisja Kodyfikacyjna:Powołana ustawą z 3.06.1919 uchwaloną przez Sejm Ustawodawczy.Skład: prezydent, 3 wiceprezydentów i 40 członków.Wszyscy mianowani przez Naczelnika Państwa a od 1922 przezPrezydenta RP.Prezydenci KK: prof.Ksawery Fierich (do 1928) i Bolesław PohoreckiZadania: unifikacja (ujednolicenie) prawa i kodyfikacja prawa79.Kodyfikacja prawa i postępowania karnego:Kodeks Karny opracowywany m.in
[ Pobierz całość w formacie PDF ]