[ Pobierz całość w formacie PDF ]
.Do niepowtarzalnych archaizmów należą:lBogurodzica - z pierwszym członem o postaci celownika, już w drugim przekazie zmienionej na: Bogarodzica;llunikat przyimka dziela (dla), obcego już nawet w Kazaniach świętokrzyskichllbożyce, co jest wołaczem od bożyc (syn Boga)llstary rozkaźnik 2 os.l.poj.: zyszczy, spuści, raczyllzwyczaj używania mianownika w funkcji wołacza: rodzica, dziewica, Maryja.lJuż kopiści piętnastowieczni, nie pojmując zamierzchłej poprawności i sensu takich wyrazów, rozmaicie je przekształcali.Wszystko to świadczy, że twórca pieśni ułożyć ją musiał znacznie wcześniej, niż powstał jakikolwiek z ocalałych zabytków polszczyzny średniowiecznej.Z językiem pieśni doskonale współbrzmi jej melodia, nie wykluczone, że skomponowana przez tego samego człowieka.Melodia słowa Bogurodzica jest tożsama z melodią wołania Kyrie eleison przy litanii pochodzenia niemieckiego.Inne frazy melodii również mają odpowiedniki w kompozycjach żywotnych od IX do XVI w.tak w melodii kościelnej, jak i świeckiej.Pierwowzoru całości melodii pieśni nie odnaleziono - jest ona zatem tworem oryginalnym.Pieśń śpiewana była chóralnie jednogłosowo, bez akompaniamentu instrumentalnego.Owa monodia (śpiew jednogłosowy) charakterystyczna była dla średniowiecznych chorałów gregoriańskich - łacińskich śpiewów liturgicznych."Bogurodzica" - najstarsza pieśń polska, świadectwo języka staropolskiegol"Bogurodzica" jest polską pieśnią narodowo-religijną, pierwszą tego rodzaju w języku polskim; jest anonimowa; przez długi czas miała charakter hymnu narodowego, i takiż zachowała aż do XVI wieku; nieznany autor wykazał się swoim talentem i umiejętnością poetycką w najstarszej części utworu, tzn.w pierwszych 2 zwrotkach, która uznawana jest za arcydzieło średniowiecznej poezji polskiej; poza charakterem hymnu, jest to także modlitwa, co wynika ze znaczenia powtarzających się słów Kyrielejson, co jest odpowiednikiem polskiego "Panie, zmiłuj się" oraz zwroty do Matki Boskiej; zwrotki kolejne posiadają różną tematykę; pierwsza jest apostrofą do Matki Boskiej i polega na skierowaniu się do niej przez wiele różnych określeń; w drugiej pojawiają się prośby do osoby z pierwszej, o zwrócenie uwagi, natchnienie myśli, wysłuchanie modlitwy (co jest dość typowe we wstępie do każdego utworu, z tym, że odwołania zwykle były do Boga); potem pojawiają się bardziej konkretne prośby: o pobożne życia, otrzymanie łask, życie wieczne; ze względu na czas powstania, tzn.w czasie rodzenia się pisanego języka polskiego, jest to bardzo ważny dokument historii języka, głownie jeżeli chodzi o strukturę zdania oraz archaizmy: sławiena, Gospodzin, zwolena, spuści, przebyt; ciekawe i znamienne jest, że następne części utworu są młodsze i mogą stanowić podstawę do wnioskowania o ewolucji słownictwa i struktur zdaniowych (choć te, ze względy na poetycki charakter mogą być zakłócone);l"Bogurodzica" należy do tzw.pieśni maryjnych, poświęconych Matce Boskiej.W I zwrotce zawarta jest prośba wiernych, by Matka Boska pozyskała dla nich swego syna - Chrystusa i zesłała na ziemię wśród ludzi.W I zwrotce adresowanej do Pana Jezusa wierni proszą o szczęśliwe życie na ziemi i dostanie się do nieba po śmierci.Nieznany autor znał zapewne sztukę poetycką i miał zdolności literackie, skoro: - podzielił tekst na zwrotki, - zastosował po każdej zwrotce refren, - zastosował rymy zarówno zewnętrzne jak i wewnętrzne.O dawności tekstu świadczą archaiczne formy językowe.bogurodzica - stara składnia (rodzica - komu?), dziś rodzica - czyja?Bogurodzica dziewica Maryja - mianowniki w roli wołaczy zwolena, sławiena - brak przegłosu tj.przejścia e:o:a to zjawisko jest typowe dla języka polskiego, np.nieść - niosę wieźć - wiozę bielić - biały zwolena - wybrana zyszczy, spuści - stary tryb rozkazowy zakończony na -i lub -y dziela - dla - przyimek w funkcji przyczynowej (z powodu) jąż - B.żeńskiej formy zaimka ja ( f.m.ji , f.n.je), wyparta później przez zaimki: który, która, które zbożny - dostatni, bogaty, pobożny3 [ Pobierz całość w formacie PDF ]