[ Pobierz całość w formacie PDF ]
.Natomiast na podstawieart.99 mogą być udzielane upoważnienia dla banków do wykonywaniaokreślonych czynności obrotu dewizowego i związanych z nimi rozli-czeń.W art.99a mowa jest tylko o skupie i sprzedaży walut obcychoraz dewiz, podczas gdy w art.99 nie sformułowano zamkniętego ka-talogu czynności obrotu dewizowego.Zarówno w art.99, jak i w art.99a określono, że organem posiada-jącym kompetencje do udzielania upoważnień jest Prezes NBP.Nieprzewidziano tu możliwości przekazania tej kompetencji np.dyrekto-rom oddziałów okręgowych NBP, jak ma to miejsce w przypadkuudzielania indywidualnych zezwoleń dewizowych (art.7 ust.3 pr.de-wiz.).2.Podmioty dokonujące skupu i sprzedaży walut obcych i dewiz.Z treści art.99a nie można wyprowadzić wniosku, że tylko inne niżbanki osoby prawne oraz podmioty niebędące osobami prawnymi mogądokonywać skupu i sprzedaży walut obcych i dewiz.Banki mogą byćrównież upoważnione do wykonywania tego rodzaju czynności obrotu422Szczególne obowiązki i uprawnienia banków Art.99adewizowego, ponieważ także postanowienia art.99 nie wykluczająmożliwości udzielenia im takiego upoważnienia.Podmiotów wymie-nionych w art.99a nie należy utożsamiać z podmiotami upoważniony-mi na mocy ustawy dewizowej do prowadzenia działalności kantoro-wej.Przedmiot działalności w obu przypadkach jest bardzo podobny,lecz nie jest jednakowy.Zgodnie z art.2 ust.l pkt 29 pr.dewiz, dzia-łalność kantorowa to działalność gospodarcza polegająca na kupniei sprzedaży walut obcych, złota dewizowego lub platyny dewizowej,a także na pośrednictwie w kupnie i sprzedaży tych wartości.Szczegó-łowe warunki prowadzenia tej działalności reguluje rozporządzenieMinistra Finansów z dnia 10 lutego 1999 r.w sprawie szczegółowychwarunków prowadzenia działalności kantorowej oraz rodzaju fachowe-go przygotowania do jej wykonywania i sposobu jego udokumentowa-nia (Dz.U.Nr 13, poz.116).Działalność ta nie obejmuje skupui sprzedaży dewiz, czyli pełniących funkcje płatnicze weksli, czeków,czeków podróżniczych, akredytyw, poleceń wypłat, przekazów i innychdokumentów bankowych i finansowych płatnych w walutach obcych.Działalność określona w art.99a może obejmować skup i sprzedażwalut obcych oraz dewiz, natomiast nie może obejmować skupui sprzedaży złota dewizowego lub platyny dewizowej.Zgodnie z art.10 ust.5 pr.dewiz., działalność kantorowa skierowa-na jest przede wszystkim do osób fizycznych nieprowadzących działal-ności gospodarczej.Takiego zastrzeżenia nie sformułowano w art.99a.Podmioty prowadzące kantory walutowe mogą również zawierać umo-wy kupna i sprzedaży walut obcych, złota dewizowego i platyny dewi-zowej z upoważnionymi do tego bankami lub z innymi osobami prowa-dzącymi działalność kantorową na podstawie zezwolenia dewizowego.Nadal więc utrzymano generalny podział rynku walutowo-dewizowegow Polsce na kantorowy i bankowy, a po wprowadzeniu art.99a możepowstać trzeci rynek o bliżej nieokreślonych granicach podmiotowych.Rynek kantorowy generalnie jest przeznaczony dla osób fizycznych -rezydentów oraz nierezydentów, a zakupywane na nim środki dewizo-we nie powinny być przeznaczane na finansowanie działalności gospo-darczej [J.Zygadło, Prawo obrotu dewizowego, s.77].Bankowy rynek walutowy ma natomiast odmienne cele.Od maja1995 r.wraz z częściowym upłynnieniem złotego powstał w Polscemiędzybankowy rynek walutowy.W stosunku do swoich klientów ban-423Art.99a Prawo bankoweki mogły stosować swobodnie kursy waluty polskiej w stosunku dowalut obcych.Kolejnym etapem kształtowania mechanizmu kursu wa-lutowego było wprowadzenie zasady płynnego kształtowania się jegowartości na rynku międzybankowym z uwzględnieniem współczynnikakroczącej dewaluacji.Ostatni współczynnik był ustalony na poziomie0,3%.Według tej wielkości dewaluowano co miesiąc złotową wartośćkoszyka walutowego, w którego skład wchodziły euro i dolar amery-kański.Utrzymano dopuszczalny przedział wahań w wysokości od+15% do -15% w stosunku do centralnego parytetu (uchwała RPPz dnia 24 marca 1999 r.w sprawie dopuszczalnego przedziału wahańkursów walut obcych i wartości dewizowych wyrażonych w złotych;M.P.Nr 11, poz.162; uchwała RPP z dnia 24 marca 1999 r.w sprawietempa kroczącej dewaluacji; M.P.Nr 11, poz.161).Zasady te zmie-niono w roku 2000, uchylając obie wyżej wymienione uchwały RPP(uchwała RPP z dnia 11 kwietnia 2000 r.uchylająca uchwałę w sprawiedopuszczalnego przedziału wahań kursów walut obcych i wartości de-wizowych wyrażonych w złotych; M.P.Nr 11, poz.232; uchwała RPPz dnia 11 kwietnia 2000 r.uchylająca uchwałę w sprawie tempa kro-czącej dewaluacji; M.P.Nr 11, poz.231).Nowa ustawa dewizowa nie ingeruje w sferę polityki kursów wa-lutowych.Jedynie w myśl art.8 tej ustawy kursy waluty krajowejw stosunku do walut obcych ustalane przez Prezesa NBP i ogłaszaneprzez NBP stosuje się w obrocie dewizowym, rozrachunkach i rozli-czeniach z Narodowym Bankiem Polskim.We wszystkich innych seg-mentach rynku walutowego, tj.w transakcjach między bankamii klientami oraz między osobami fizycznymi obowiązuje zasada swo-bodnego kształtowania się kursów.Ustawa dewizowa z dnia 18 grudnia 1998 r.dopuściła złotego pol-skiego na równi z walutami obcymi wymienialnymi do rozliczaniatransakcji obrotu dewizowego z zagranicą.Powinno to spowodowaćistotny wzrost obrotów na międzybankowym rynku walutowym i włą-czenie się do tych obrotów większej liczby banków.Waluty obce będą-ce w posiadaniu banków pochodzą głównie ze skupu od podmiotówprowadzących działalność gospodarczą.Ustawa dewizowa nie określajuż trybu i zasad skupu walut obcych przez banki od podmiotów pro-wadzących działalność gospodarczą, poza przypadkami skupu i sprze-daży w stosunkach z podmiotami prowadzącymi działalność kantoro-424Szczególne obowiązki i uprawnienia banków Art.99awą.Nie określono również reguł odsprzedaży skupionych przez bankiwalut obcych do banku centralnego i zakupu tych walut przez banki odNarodowego Banku Polskiego.W ten sposób odstąpiono od stosowanegow latach ubiegłych systemu centralizacji zasobów dewizowych w ban-ku centralnym.System taki mógłby ewentualnie zostać wprowadzonytylko w przypadku pojawienia się nadzwyczajnych zagrożeń i byłbyelementem nadzwyczajnych ograniczeń przewidzianych w art.17-19 pr.dewiz.3.Zasady skupu i sprzedaży walut obcych i dewiz.W art.99a nieokreślono bliżej zasad dokonywania skupu i sprzedaży walut obcychi dewiz przez inne niż banki osoby prawne oraz podmioty niebędąceosobami prawnymi.Na podstawie delegacji zawartej w art.99a ust.2zasady wykonywania tych czynności określa Minister Finansów, nawniosek Prezesa NBP, w drodze rozporządzenia [ Pobierz całość w formacie PDF ]