[ Pobierz całość w formacie PDF ]
.Sprawcą jest przede wszystkim ten, kto wykonuje czyn zabroniony pod groźbą kary, sam albo wspólnie i w porozumieniu z inną osobą ( np.współsprawcą, pomocnikiem ).Ponadto jako sprawcę przestępstwa prawo karne traktuje tego, kto kieruje wykonaniem czynu zabronionego przez inną osobę, a także tego, kto wykorzystując uzależnienie innej osoby od siebie, polecił jej wykonanie takiego czynu.Przygotowanie polega na tym, że sprawca, chcąc popełnić czyn zabroniony, wykonuje czynności mające stworzyć po temu odpowiednie warunki, na przykład sporządza plan dzałania, wchodzi w porozumienie z inną osobą, zbiera informacje, przygotowuje środki techniczne itd.Podżeganie polega na nakłanianiu innej osoby do popełnienia określonego przestępstwa.Istotą podżegania jest budzenie i umacnianie woli popełnienia czynu zabronionego.Podżeganie występuje zazwyczaj w formie ustnej namowy.Pomocnictwo polega na ułatwianiu sprawcy popełnienia przestępstwa.Pomocnik, chcąc by sprawca dopuścił się czynu zabronionego, swoim zachowaniem umożliwia lub ułatwia mu osiągnięcie tego celu.Pomocnictwo może wystąpić w rozmaitych formach, będzie nim na przykład dostarczenie narzędzi lub środków transportowych, udzielanie rad lub informacji potrzebnych sprawcy ( np.przkazanie przez skompurowanego funkcjionariusza wiadomości o planowanej akcji policji ) itd.Usiłowanie polega na tym , że sprawca w zamiarze popełnienia przestępstwa, swoim zachowaniem ( dzałaniem lub zaniechaniem) bezpośrednio zmierza do jego wykonania, które jednak nie następuje.Brak rezultatu stanowi istotę usiłowania.Obojętna jest przyczyna, dla której przestępne działanie nie zostało uwieńczone powodzeniem.Usiłowania dopuszcza się sprawca, który strzela do człowieka, ale nie trafia, w trakcie włamywania się zostaje ujęty, za pomocą prymitywnego wytrycha stara się otworzyć zamek skarbca bankowego itd.Usiłowanie jest karalne.  56.Formy udziału w przestępstwie 57.Okoliczności wyłączające winę1) stan wyższej konieczności;2) niepoczytalność;3) błąd co do faktu;4) nieświadomość bezprawności czynu;5) rozkaz przełożonego; 58.Okoliczności wyłączające bezprawność czynuNiepoczytalność jest to określony stan psychiczny człowieka, polegający na tym, że nie rozpoznaje on swoich czynów lub nie może kierować swym postępowaniem.Przyczyną niepoczytalności może być niedorozwój umysłowy, choroba psychiczna bądź inne zakłucenia czynności psychicznych.Błąd - Zgodnie z przepisami kodeksu karnego nie popełnia przestępstwa ten, kto dopuszcza się czynu pod wpływem błędu.Jest to tzw.błąd faktyczny.Np.mężczyzna, który wychodzi z zakładu fryzjerskiego i zabiera z wieszaka nie swój kapelusz, będąc przekonanym, że należy on do niego.Obrona konieczna jest to takie działanie człowieka, które zmierza do odparcia bezpośredniego, bezprawnego zamachu na jakiekolwiek dobro społeczne lub jakiekolwiek dobro jednostki.Stan wyższej konieczności jest wtedy gdy ktoś poświęca cudze dobro w celu zapobieżenia bezpośredniemu niebezpieczeństwu, grożacemu jakiemukolwiek dobru lub jednostce społecznej.Rozkaz przełożonego ma szczególne znaczenie w wojsku czy policji.Art 318 k.k.stanowi:" Nie popełnia przestępstwa żołnierz, który dopuszcza się czynu zabronionego, będoącego wykonaniem rozkazu, chyba że wykonujący rozkaz umyślnie popełnia przestępstwo ".Zgoda pokrzywdzonego jest okolicznością wyłączającą bezprawność czynu jedynie w odniesieniu do tych przestępstw, które są skierowane wyłącznie przeciwko interesom jednostki, nie zaś przeciwko interesom społecznym.Tzn.czyn przestępczy dokonany za zgodą zainteresowanego nie podlega karze.Działanie w granicach uprawnień lub obowiązku prawnego - przykład: wykonaniem obowiązku urzędowego jest usprawiedliwiona interwencja funkcjonariusza policji, któtu stosując siłe doprowadza przestępcę do komisariatu lub komornika dokonującego zajęcia rzeczy wbrew woli właściciela.Ryzyko nowatorstwa - Nie popełnia przestępstwa, ten kto podejmuje decyzję o przeprowadzeniu eksperymentu poznawczego, medycznego itd., jeśli oczekuje się po nim istotnych korzyści. 59.Pojęcie i cele kary oraz zasady jej wymiaruPrzepisy części szczególnej kodeksu karnego dotyczące poszczególnych przestępstw nie określają kar w sposób sztywny.Wyznaczają jedynie granice, w jakich sąd powinien karę wymierzyć.Na przykład według art.173 & 1 k.k.,, kto zawiera małżeństwo, pomimo że pozostaje w związku małżeńskim, podlega grzywnie, karze ograniczenia wolności albo pozbawienia wolności do lat 2 ''.Art.279 & 1 stanowi, że ,, kto kradnie z włamaniem, podlega karze pozbawienia wolności od roku do 10 lat ''.Jak widać, sąd dysponuje dużą swobodą przy wymierzaniu kary.W jednym z przytoczonych wyżej przykładów może skazać zarówno na rok pozbawienia wolności, jak i na okres dziesięcikrotnie dłuższy.Prowadzi to do pytania, jakimi względami sąd się kieruje, dokonując wyboru takiej a nie innej wysokości kary.Sąd wymierza karę według swego uznania w granicach przewidzianych przez ustawę.Bierze pod uwagę stopień winy i społecznej szkodliwości czynu oraz względy prewencyjne i wychowawcze, a także potrzeby w zakresie kształtowania świadomości prawnej społeczeństwa.W szczególności sąd uwzględnia między innymi takie okoliczności jak motywację i sposób zachowania się sprawcy, ewentualne popełnienie przestępstwa wspólnie z nieletnim, ujemne skutki przestępstwa, sposób życia sprawcy przed popełnieniem przestępstwa i zachowanie się po jego popełnieniu, a także zachowanie się pokrzywdzonego.Sąd bierze równierz pod uwagę jako okoliczność łagodzącą porozumienie między pokrzywdzonym a sprawcą albo ugodę osiągniętą w postępowaniu przed sądem lub prokuratorem.Jeżeli przestępstwo jest zagrożone karą pozbawienia wolności nie przekraczającą 5 lat, sąd - uwzględniając okoliczności sprawy - może zamiast tej kary orzec grzywnę lub karę ograniczenia wolności [ Pobierz całość w formacie PDF ]