[ Pobierz całość w formacie PDF ]
., 1995).Badania przeprowadzone przez Warda i Wackmana w 1972 roku nad próbami wpÅ‚ywania przez dzieci na zakupy dokonywane przez rodziców oraz stopniem ulegania rodziców dzieciom wykazaÅ‚y, że nacisk wywierany na matkÄ™ byÅ‚ wiÄ™kszy, jeÅ›li dziecko używaÅ‚o produktu bezpoÅ›rednio.5 -7 latki chciaÅ‚y kupować gumy do żucia i zabawki, 11 - 12 latki - ubrania i pÅ‚yty.Z wiekiem naciski rosÅ‚y.Starsze dzieci, rzadziej proszÄ…ce o zakup jakiegoÅ› produktu, miaÅ‚y wiÄ™kszy wpÅ‚yw na matki.Najczęściej ulegaÅ‚y one, gdy dzieci prosiÅ‚y o produkty żywnoÅ›ciowe.DzieciÄ™ce próby wpÅ‚ywania na zakupy rodziców zmniejszaÅ‚y siÄ™ wiÄ™c z wiekiem, a uleganie matek rosÅ‚o (Bromboszcz E., 1993).Dużo ważniejszy jest drugi wymiar zjawiska: znaczenie przekazów reklamowych w dÅ‚uższej perspektywie czasowej i szerszym kontekÅ›cie.Åšwiat reklamy, mimo wszelkich wewnÄ™trznych różnic, prezentuje dziecku dość spójny, ale specyficzny Å›wiat wartoÅ›ci, z których najważniejszÄ… jest nie tylko samo posiadanie, lecz permanentna konsumpcja, zdobywanie coraz to nowych, prestiżowych rzeczy.Filozofia konsumeryzmu zakÅ‚ada, że jest to podstawowy cel życiowy i najistotniejsza forma albo wrÄ™cz motor życiowej aktywnoÅ›ci (Kossowski P., 1997).Reklamom telewizyjnym przypatrujÄ… siÄ™ dzieci, ulegajÄ…c czarowi nowych zabawek i atrakcyjnych sÅ‚odyczy.PrzyciÄ…gajÄ… one ich uwagÄ™, wpÅ‚ywajÄ… na wyobraźniÄ™, ksztaÅ‚tujÄ… nieuÅ›wiadomione wczeÅ›niej potrzeby, wzbudzajÄ… dążenie do ich zaspokojenia i osiÄ…gniÄ™cia prezentowanych przez telewizjÄ™ ideałów życia, charakteryzujÄ…cych siÄ™ stanem posiadania reklamowanych przedmiotów (Bromboszcz E., 1993).Reklamy bardzo silnie okreÅ›lajÄ… zbiorowÄ… i indywidualnÄ… wyobraźnie dzieci, wskazujÄ… o czym myÅ›leć, jakie zabawki mieć, by liczyć siÄ™ w grupie, o czym marzyć przed zbliżajÄ…cÄ… siÄ™ gwiazdkÄ….Uwaga dzieci jest kierowana na faÅ‚szywy obraz Å›wiata ukazywany w reklamach, na swoisty „porzÄ…dek rzeczy”, na pewnÄ… wersjÄ™ rzeczywistoÅ›ci.Trzeba podkreÅ›lić, że to nie sama reklama jest źródÅ‚em zagrożeÅ„ czy konfliktów - ona jedynie wykorzystuje już istniejÄ…ce nierównoÅ›ci i podziaÅ‚y, umiejÄ™tnie grajÄ…c na uczuciach dziecka (Kossowski P., 1999).Reklamy telewizyjne wyznaczajÄ… w grupach rówieÅ›niczych standardy co należy mieć, co kolekcjonować, jak siÄ™ zachowywać.Prowadzi to do powstania podziałów na tych, którzy majÄ… danÄ… rzecz (np.lalkÄ™ Barbie, Transformatory) i tych, którzy jej nie majÄ… - co za tym idzie - konfliktów w dzieciÄ™cych spoÅ‚ecznoÅ›ciach (Kossowski P., 1997).Telewizyjna reklama i przedstawiane przez niÄ… zabawki mogÄ… przyczyniać siÄ™ do uzyskiwania prestiżu przez jedne dzieci, a powodować degradowanie innych, wzmagać negatywne odczucia, takie jak: zazdrość, poczucie mniejszej wartoÅ›ci, brak akceptacji w grupie (Kossowski P., 1999).CzÄ™sto dziecko wymusza na dorosÅ‚ych zakup zabawki, nie ze wzglÄ™du na to, że naprawdÄ™ siÄ™ ona podoba, ale ze wzglÄ™du na prestiż, jaki daje w grupie rówieÅ›niczej jej posiadanie.Stan, który można nazwać: „wszyscy majÄ… , a ja nie”, jest dla wiÄ™kszoÅ›ci dzieci nie do zniesienia” (Kossowski P., 1999).Åšwiat reklamy wyrabia wiÄ™c w dziecku przekonanie: kup, posiadaj,a zniknÄ… twoje troski, bÄ™dziesz szczęśliwy, kochany, akceptowany (Kossowski P., 1997).Silna frustracja wywoÅ‚ywana u mÅ‚odszych dzieci przez oglÄ…danie reklam może zaburzyć ich prawidÅ‚owy rozwój, wpÅ‚ywajÄ…c na uksztaÅ‚towanie siÄ™ potrzeb ukierunkowanych głównie na wartoÅ›ci materialne (Bromboszcz E.,1993).Telewizyjne reklamy, sprzężone z innymi formami marketingu kierowanego do dzieci sÄ… istotnym elementem stymulujÄ…cym dzisiaj dzieciÄ™ce pragnienia, marzenia i oczekiwania (Kossowski P., 1999).Reklamy telewizyjne narzucajÄ… dzieciom okreÅ›lony styl życia i konsumpcji, wyrażajÄ…cy siÄ™ w nabywaniu i posiadaniu przez nie pewnych przedmiotów, szczególnie zabawek, spożywaniu okreÅ›lonych napojów i sÅ‚odyczy.WpÅ‚ywajÄ… także na ich wyobrażenie o idealnym stylu życia rodziny, zwiÄ…zanym z użyciem reklamowanych kosmetyków, leków, posiadaniem sprzÄ™tu audio - video, samochodu itp.Standardy telewizyjne ksztaÅ‚tujÄ… u dzieci okreÅ›lone wymagania i pragnienia w odniesieniu do przyjaciół, a przede wszystkim wÅ‚asnej rodziny i jej stanu posiadania (Bromboszcz E., 1993).Wyczuwa siÄ™ tu akcentowanie „tego, czego nie mam” - rozbudzone przez reklamÄ™ i grupÄ™ rówieÅ›niczÄ… poczucie braku dominuje nad zadowoleniem „z tego, co już mam” (Kossowski P., 1999).Przytoczone dane dowodzÄ…, jak wielostronnie oddziaÅ‚uje na dzieci reklama telewizyjna, speÅ‚niajÄ…c nie tylko swojÄ… podstawowÄ… funkcjÄ™, jakÄ… jest ksztaÅ‚towanie ich konsumpcji.WpÅ‚yw ten czÄ™sto pozbawiony jakiejkolwiek kontroli wychowawczej, ksztaÅ‚tuje Å›wiadomość dzieci dotyczÄ…cy tego, co jest dobre, ważne, wartoÅ›ciowe, cenione i stanowi o spoÅ‚eczno - ekonomicznym ideale życia (Bromboszcz E., 1993).Dziecko nie wie, niestety, że jest to tylko jeden z możliwych systemów wartoÅ›ci; jedna, a nie jedyna z możliwych wersji rzeczywistoÅ›ci i do tego w znacznym stopniu faÅ‚szywie przedstawiana (Kossowski P., 1997).Reklamy stanowiÄ… uproszczone komunikaty kulturowe, Å‚atwe i przyjemne w odbiorze, pokazujÄ…ce luksus, konsumpcjÄ™ jako ważne kierunki ludzkich aspiracji, nie mówiÄ…ce jednak nic o peÅ‚nej mozoÅ‚u, wyrzeczeÅ„ drodze do tego wiodÄ…cej (Kossowski P., 1999).W konkluzji trzeba stwierdzić:- magia reklam telewizyjnych oddziaÅ‚uje na dzieci tak silnie, iż wymuszajÄ… one na rodzicach zakup zabawek, sÅ‚odyczy itp.,- reklamy w rodzinach gorzej sytuowanych stajÄ… siÄ™ źródÅ‚em napięći konfliktów,- dziecko odbiera reklamÄ™ bezkrytycznie,- w przypadku posiadania reklamowanego przedmiotu, dziecko czÄ™sto przekonujÄ™ siÄ™, że wymarzony przedmiot nie jest tak doskonaÅ‚y lub funkcjonalny, a cukierek nie smakuje tak, jak sobie wyobrażaÅ‚o - i zaczyna wÄ…tpić w autentyzm opinii ludzi dorosÅ‚ych.To drastyczne odkrycie i odsÅ‚oniÄ™cie utajonego faÅ‚szu stanowi dla dziecka prawdziwÄ… klÄ™skÄ™ (Wolny I., 1995).2.5.Sposoby przeciwdziaÅ‚ania negatywnym przejawom wpÅ‚ywu reklam u dzieciWypowiedzi dzieci wskazujÄ…, że autorytet osoby dorosÅ‚ej, jeÅ›li tylko rozmawia ona z dzieckiem, wyjasnia coÅ›, z Å‚atwoscia niweluje potencjalne zagrożenie ze strony medialnych autorytetów (Kossowski P, 1992).Pozostaje pytanie, czy wpÅ‚yw, jaki wywiera na dzieci reklama, pozostawić naturalnemu biegowi jego rozwoju, liczÄ…c na wyksztaÅ‚cajacy siÄ™ z wiekiem krytycyzm i dystansowanie siÄ™ od treÅ›ci reklamy, czy też ingerować w sytuacjach niepożądanych.Reakcja wychowawcza powinna zależec, oczywiÅ›cie od oceny stopnia zagrożenia, jakie niesie reklama telewizyjna dla mÅ‚odego widza (Bromboszcz E, 1993).WpÅ‚ywowi reklam telewizyjnych nieÅ‚atwo zapobiec, dlatego wydaje siÄ™ konieczne podjÄ™cie dziaÅ‚aÅ„ wychowawczych w celu zaÅ‚agodzenia ich negatywnych skutków
[ Pobierz całość w formacie PDF ]