[ Pobierz całość w formacie PDF ]
.10Luka w tekście.Szczegółów tych nie ma w biografii Diadumena.11Aureliusz Zotikus atleta sprowadzony ze Smyrny na rozkaz Heliogabalamiał ojca kucharza (po gr.mageiros), stąd jego przezwisko.12Wzniesiona przez Heliogabala świątynia Dawnej Nadziei znajdowała sięwe wsch.części miasta; podobnie jak świątynia na Palatynie, tzw.Eliogabalium,poświęcona była czci boga Heliogabala (Słońca).13Folles aeris: od czasów Dioklecjana nazywano tak drobne monety miedzia-ne z małą domieszką srebra, wartości dwóch denarów.Biograf wprowadza tu ter-min sobie współczesny.14W ten sposób obraził gości traktując ich jak zwierzęta.ALEKSANDER SEWER1Arka Cezarea (albo Cezarea) miasto w Syrii na zach.stoku gór Libanu.2Por.Marek Aur.6, przyp.10.3W Praeneste znajdowała się świątynia Fortuny z przydomkiem Primigenia,słynna z wyroczni.W świątyni przechowywano drewniane tabliczki z wyrytymina nich starymi literami; na podstawie jednej z nich, wyciągniętej przez chłopcaw drodze losowania, udzielano odpowiedzi na pytania zadane wyroczni.4Opowiadanie to jest zapewne zmyślone przez autora.5Acholiusz dwukrotnie jeszcze cytowany w biografii Aleksandra Seweraoraz w biografii Aureliana, gdzie nazwany jest mistrzem ceremonii" (magisteradmissionum) przy audiencjach cesarza Waleriana.Nic więcej o nim nie wiemy;być może nazwisko to jest wymysłem biografa.6Por.Marek Aur.27, przyp.17.7Minutulus drobna srebrna moneta obiegowa w III w.; odpowiadała daw-nemu denarowi, ale jej wartość nabywcza była mniejsza.8Za cesarstwa do czasów Dioklecjana prowincje dzieliły się na cesarskie (pro- vinciae principis tutaj nazwane legatoriae) i senackie (provinciae senatus tu-taj nazwane proconsulares); na dużą trudność napotyka natomiast objaśnienieużytego w oryginale terminu provinciae praesidiales (oddane tu przez zarzą-dzane przez namiestników"), ponieważ terminu praeses w odniesieniu do prowin-cji używano w potrójnym znaczeniu: 1.ogólnie namiestnik, 2. namiestnikcywilny w odróżnieniu od dowódcy wojskowego, od czasu, gdy w prowincjach po-dzielono władzę na cywilną i wojskową (ponieważ jednak rozdzielenie władzynastąpiło dopiero u schyłku III w., wątpliwe jest, czy termin ten mógł być uży-wany w takim znaczeniu już za Aleksandra Sewera), oraz 3. zarządca mniej-szych prowincji cesarskich w przeciwieństwie do legata w prowincjach sena-torskich.9Saepta Por.Hadrian 19, przyp.24.10Aluzja do urzędu najwyższego kapłana boga Heliogabala w Emesie; urząd ten był dziedzicznyw rodzinie matki Aleksandra Sewera.11Apoloniusz z Tyany (I w.) filozof pitagorejski i cudotwórca.12Por.Antoninus Geta 5, przyp.2.13Por.Pertinahs 11, przyp.12.14Nic bliższego o takim agonie nie wiemy; przypuszczalnie były to zawody atletyczne.15Fumum vendere (sprzedawać dym) tyle co zbywać kogoś czczymi obietnicami".16Zwięto to obchodzono 25 marca.17Uroczystości ku czci Apollina trwały od 6 do 13 lipca; uświetniano je głównieprzedstawieniami teatralnymi.18Zwięto Jowisza przypadało dwa razy w roku, 13 września i 13 listopada;autor ma na myśli pierwsze z nich, obchodzone jako rocznica założenia świątyniJowisza na Kapitolu.19Kw.Gargiliusz Marcjalis (III w.) autor biografii Aleksandra Sewera oraz dzieła orolnictwie.20Por.Eliusz 5, przyp.5.21Gra słów: l e p u s zając i l e p o s wdzięk.W Rzymie wierzono, że ktozje zająca, w ciągu kilku dni wypięknieje (o przesądzie tym wspomina równieżPliniusz, Hist.nat.XXVIII 260).22Cyclas (z gr.) wytworna szata dam rzymskich.23Por.Hadrian 13, przyp.20.24Genealogia ta była wymyślona przez samego Aleksandra Sewera.25Au.Persjusz Flakkus (34 64) autor zbiorku satyr obejmującego 6 utworów; cytowany jestwiersz II 69.26Owiniusz Kamillus skądinąd nieznany.27Fabiusz Marcellinus, Aureliusz Werus, Stacjusz Walens, Septymiusz na-zwiska skądinąd nieznane, prawdopodobnie wymyślone przez autora, który cytu-jąc fikcyjne zródła chciał nadać większą wagę swojej relacji.28Chodzi o prawo wymierzania kary śmierci.Teoretycznie należało ono do cesarza lub senatu; w III w.cesarz przyznał to prawo wszystkim zarządcom prowincji.29P.Herenniusz Deksippus z Aten (III w.) historyk i retor grecki, m.in.autor Kroniki, która obejmowała okres od czasów mitycznych do 268 r.; częstocytowany jako zródło w pózniejszych biografiach tego zbioru.30Nazwa Kwiryci" oznaczała m.in.obywateli cywilnych w przeciwieństwiedo żołnierzy; w tym znaczeniu użyta jest tutaj.31Artakserkses król perski, założyciel nowej dynastii Sassanidów (od 226 r.).W 230 r.wyprawił się do Mezopotamii, a ponieważ zagrażał również Syrii i Kapa-docji, Aleksander zmuszony był rozpocząć z nim wojnę.32233 r.33Wiadomość nieścisła: wg Kasjusza Diona miejscowość o nazwie Sycylia znaj-dowała się w Brytanii, a nie w Galii, cesarz zaś zamordowany został w pobliżuMoguncji.34Por.przyp.5.DWAJ MAKSYMINOWIE1Maksyminus Starszy G.Juliusz Werus Maksyminus (Trak).2Wg większości komentatorów chodzi tu o amforę o przeciętnej wielkości,której objętość wynosiła 25 litrów.Amfory takie przechowywano na Kapitelujako wzór; wiele amfor zaopatrywano w napisy informujące, że objętość ich odpo-wiada normie amfory kapitolińskiej
[ Pobierz całość w formacie PDF ]