[ Pobierz całość w formacie PDF ]
.Jest on stosowa-ny przez Orygenesa również w odniesieniu do obrzędu, liturgii eu-charystycznej140.Nawet jeżeli termin ten pojawia się w tekstach za-chowanych w przekładzie łacińskim, możemy uznać, że tłumacz za-chował tutaj oryginalne słownictwo Orygenesa.Nie było żadnegopowodu, aby w tekście łacińskim wprowadzać słowo eucharystia wmiejsce jakiegokolwiek innego słowa greckiego.Całkiem inaczej ma się sprawa z terminami takimi jak: sakra-ment, kult religijny, poświęcona ofiara, obrządek sakramentalny.Po-jawiają się one wielokrotnie w pismach Orygenesa, ale dotarły do nastylko w łacińskich przekładach, np.:137H.CROUZEL, Orygenes, Bydgoszcz 1996, s.17 18, 86.138PrzC 8,57; HomPs 37,2,6 (ten tekst podaję za S.Kalinkowskim, który go cytu-je w PN, s.66).139KomJ 32,310.140HomLb 5,1.80Chcę was pouczyć przykładami Volo vos admonere religioniswziętymi z kultu religijnego; wy, exemplis; nostis, qui divinis my-którzy macie zwyczaj uczestniczyć steriis interesse consuestis, qu-w boskich sakramentach, wiecie, że omodo, cum suscipitis corpusprzyjmując Ciało Pańskie, przecho- Domini, cum omni cautela etwujecie je z całą troską i czcią, aby veneratione servatis, ne ex eonawet cząstka nie upadła, aby odro- parum quid decidat, ne consecratibina poświęconej ofiary nie uległa muneris aliquid dilabatur141.uszkodzeniu.Również tobie nadano owo prawo, Unde simili modo etiam tibi lexabyś przyjąwszy chleb mistyczny, ista proponitur, ut, cum accipisspożywał go w czystym miejscu, to panem mysticum, in loco mundoznaczy  abyś nie przyjmował sa- manduces eum, hoc est ne in ani-kramentu Ciała Pańskiego do duszy ma contaminata et peccatis pollu-splamionej i zbrukanej grzechami.ta dominici corporis sacramentapercipias142.Mówimy zaś o sobie, że  pijemy  Bibere autem dicimur  sangu-Krew Chrystusa nie tylko w ob- inem Christi non solum sacra-rządku sakramentalnym.mentorum ritu.143W takich wypadkach, ze względu na sposób i czas, w jakim do-konywano przekładu tekstów Orygenesa, właściwie niemożliwe jestodtworzenie słownictwa oryginalnego.Natomiast w tekstach, które dotarły do nas w oryginale, znajdu-jemy jeszcze kilka określeń Eucharystii.A zatem Orygenes nazywaEucharystię ofiarą144.Używa również wielu określeń biblijnych, awięc: chleb, kielich145, Ciało i Krew Chrystusa, pokarm146, pamiąt-141HomWj 13,3.142HomKpł 13,5.143HomLb 16,9.144Patrz także s.135.145HomPs 37,2,6; KomJ 32,310; PrzC 8,57.146Patrz także s.173.81ka147, Pascha148, uczta weselna149.Jest to, jak łatwo zauważyć, przedewszystkim terminologia nowotestamentalna.Orygenes, pisząc o Eu-charystii, najwyraz
niej starał się unikać wprowadzania nowych, nie-biblijnych określeń.Ta terminologia jest interesująca również dlate-go, że pozwala przyjrzeć się powiązaniom myśli Orygenesa na tematEucharystii z Nowym Testamentem.1.2.7.2.Symbolika i odniesienia nowotestamentalneOrygenes, odwołując się do tekstów biblijnych, zwykle mówi ochlebie albo o chlebie i winie i przeważnie interpretuje je razem.Przede wszystkim Orygenes odwołuje się do naturalnych własnościchleba i wina:Mówimy, że chleb karmi, umacnia i pokrzepia ludzkie serce, wino zaśje rozwesela, raduje i wprawia w dobry humor.Zatem nauki moralne,które zapewniają życie temu, kto się ich uczy i wypełnia je, są chlebemżycia.[.] Z winnego krzewu pochodzą i winem nazywają się mistycznei głębokie rozważania, które radują i tworzą uniesienie oraz są wrodzo-ne tym, którzy w Panu znajdują przyjemność oraz pragną nie tylkootrzymywać pokarm, ale delektować się nim150.Chleb jest więc symbolem tego, co pożywne, czyli nauk moral-nych, wino natomiast symbolem tego, co nie tylko pożywne, ale isprawiające radość  zgłębiania spraw duchowych, czyli tego, coOrygenes uważa za najgłębszy cel życia ludzkiego.Gdyby odnieść tęsymbolikę do egzegezy Pisma Z
więtego, to chleb oznacza poziommoralny, a wino najwyższy poziom egzegezy  duchowy.Czasem jednak Orygenes stosuje zupełnie odrębną symbolikęchleba i wina.Takie oddzielne potraktowanie widzimy przede wszyst-kim w komentarzu do słów ustanowienia Eucharystii:Owym chlebem, który Bóg Słowo nazywa swoim ciałem, jest Słowo,które karmi dusze, Słowo pochodzące od Boga, jest to chleb pochodzą-cy z chleba niebieskiego.[.] A owym napojem, który Bóg Słowo na-147HomKpł 13,3.148HomJer 19,13.149HomWj 11,7.150KomJ 1,207 208.82zywa krwią swoją, jest Słowo, które poi i w piękny sposób upaja sercapijących.[.] Napój ten jest owocem prawdziwej latorośli, jest krwiąowej winorośli, która umieszczona w tłoczni męki wydała ten napój151.O ile chleb ciało jest nazwane po prostu  chlebem pochodzącymz chleba niebieskiego , a zatem jest kojarzony z tajemnicą wcielenia;to Krew Jezusa, którą spożywamy w Eucharystii, jest tutaj wprostnazwana napojem pochodzącym z  tłoczni męki [ Pobierz całość w formacie PDF ]