[ Pobierz całość w formacie PDF ]
.Cóż wię-cej? Słyszeliśmy list, w którym prosił bogów o pomoc, a to nigdynikomu nie przynosi hańby.Oby bogowie wspomogli tego dzielnegomęża! Nuże kapłani, teraz dzięki pomocy bogów oczyszczeni, nieska-zitelni, dostojni, w nastroju i ubiorze stosownym do świętych obrzę-dów, wejdz
cie do świątyni, przystrójcie krzesła laurem, osłoniętymidłońmi otwórzcie księgi, badajcie losy państwa, które są wieczne.Za-24powiedzcie chłopcom, których rodzice jeszcze żyją , że będą śpiewaćpieśń.My zaś poniesiemy koszty uroczystości i przygotowania ofiar,a na polach ogłosimy święto Ambarwaliów 25."Po mowie Ulpiusza Sylana zabrało jeszcze głos wielu senatorówpytanych o zdanie; za długo byłoby przytaczać ich wypowiedzi.Z kolei jedni wyciągnęli ręce, inni przyłączyli się do grupy głosują-cych, a większość wyraziła swą zgodę ustnie i w ten sposób zapadłauchwała.Następnie udano się do świątyni, zbadano księgi, wyjaśnio-no treść wierszy, przeprowadzono w mieście obrzędy oczyszczalne,26odśpiewano pieśni, urządzono uroczyste Amburbium , zapowiedzianoAmbarwalia i tak dopełniono wszystkich obrzędów zaleconych przezwyrocznię.Ze względu na wiarogodność przytaczam również listAureliana dotyczący ksiąg sybillińskich:  Dziwię się, dostojni sena-torowie, że tak długo zwlekaliście z otwarciem ksiąg sybillińskich,jakbyście prowadzili dysputy w kościele chrześcijan, a nie w świą-tyni wszystkich bogów.Niechże więc teraz czystość kapłanów i uro-czyste ceremonie wspomogą cesarza, borykającego się z przeciwnoś-ciami losu.Zbadajcie święte księgi, odprawcie nakazane obrzędy.Chętnie poniosę wszelkie koszty, dam jeńców każdej narodowości,wszystkie najwspanialsze zwierzęta, nie odmawiam niczego, bo nieuwłacza mi zwycięstwo odniesione z pomocą bogów.Tak nasi przod-kowie zaczynali i kończyli wiele wojen.Bez względu na to, iletrzeba będzie pieniędzy, w liście do prefekta skarbu poleciłem je wy-płacić.Ponadto rozporządzacie skarbem publicznym, bardziej peł-nym, niż bym tego pragnął."Ponieważ Aurelian, zgromadziwszy swoje wojsko, chciał walczyćrównocześnie ze wszystkimi wrogami, poniósł taką klęskę pod Pla-27cencją , że państwo rzymskie omal nie przestało istnieć.Przyczynątego niebezpieczeństwa było wiarołomstwo i przebiegłość, charakte-rystyczna dla barbarzyńców, którzy wywołali te zamieszki.Ponie-waż nie mogli walczyć w otwartym polu, pochowali się w gęstychlasach i gdy zapadł zmrok, stamtąd niepokoili naszych żołnierzy.Rzymianie nie odnieśliby w końcu zwycięstwa, gdyby dzięki boskiejpomocy, której doznano po zbadaniu ksiąg i złożeniu ofiar, jakieścudowne znaki i prorocze sny nie wywołały zamieszania wśród wro-gów.Po zakończeniu wojny z Markomanami Aurelian, z naturydosyć porywczy, podążył do Rzymu pełen gniewu i żądny zemsty,do której sposobności dostarczało mu zuchwalstwo buntowników.Ten skądinąd najlepszy człowiek okrutnie wykorzystał swą władzę,ponieważ wymordował sprawców buntu i krwawo stłumił zamieszki,którym należało położyć kres w sposób łagodniejszy.Mordowanotakże niektórych wybitnych senatorów, jeśli tylko jeden lekkomyślnylub podły świadek zarzucił im jakieś błahe przewinienie, które ła-godniejszy cesarz w ogóle zlekceważyłby.Po co mówić więcej? Wiel-kie to było już wtedy panowanie i nie na próżno wiązano z nimdalsze nadzieje, lecz sam Aurelian rzucił na nie cień smutnej nie-sławy.Najlepszy cesarz przestał być kochany, a zaczęto go się oba-wiać; jedni twierdzili, że takiego władcy nie należy sobie życzyć,tylko trzeba go nienawidzić; zdaniem innych był wprawdzie dobrymlekarzem, ale obrał złą metodę leczenia.Gdy Aurelian spostrzegł,że to wszystko może powtórnie doprowadzić do wypadków, jakiemiały miejsce za rządów Galiena, zwołał senat i na mocy jego uchwa-ły rozszerzył mury Rzymu.Nie od razu jednak powiększono pome-28rium , lecz póz
niej.Pomerium bowiem może rozszerzyć tylko tencesarz, który wzbogaci państwo rzymskie przyłączając jakąś częśćziemi barbarzyńskiej [ Pobierz całość w formacie PDF ]