[ Pobierz całość w formacie PDF ]
.W ostatnich latachzaobserwować można pewne ożywienie (tab.6).Tabela 6.Udział w rynku głównych producentów broni (w %)oraz wartość światowej produkcji broni (1987 1998)Wartość produkcjiPozostałeEuropaRok USA ZSRR/Rosja Chiny światowej ogółempaństwaZachodnia(mln USD)1987 27,0 35,1 24,9 2,9 10,1 88 9071993 55,6 7,2 26,5 2,6 8,1 46 8901996 49,0 7,0 37,2 1,2 5,6 51 0611998 48,6 5,1 40,2 0,9 5,2 55 756y
ródło: The Military Balance 1999 2000.London, IISS 1999.W konsekwencji przemysł zbrojeniowy podlega w ostatnich latach daleko idącejrestrukturyzacji.Oznacza to przede wszystkim koncentrację produkcji i łączenie się produ-centów broni w wielkie korporacje, często o charakterze międzynarodowym.Największyświatowy producent broni, amerykański koncern Lockheed Martin uzyskał ze sprzedażybroni w roku 1997 kwotę 18,5 miliarda USD (przy całkowitej wielkości sprzedaży  28 miliar-dów USD).Tylko 10 państw miało w tym okresie budżety obronne przekraczające tę kwotę.Restrukturyzacja przemysłu zbrojeniowego oznacza też coraz większą dominacjęrynku światowego przez zmniejszającą się ciągle liczbę państw  czołowych producentów.W roku 1996 prawie 50% światowej produkcji broni pochodziło z USA.Udział w rynkutrzech największych światowych producentów (USA, Wielka Brytania i Francja) wynosiłponad dwie trzecie, natomiast dziesięciu największych producentów dostarczało około 90%światowej produkcji.W ciągu ostatnich lat sytuacja ta uległa dalszym zmianom.Warto zwrócić uwagę, że Europa Zachodnia traktowana łącznie jest obecnie drugimnajwiększym producentem broni, a jej udział w światowej produkcji wzrósł w ciąguostatnich dziesięciu lat o około dwie trzecie.Odbyło się to przede wszystkim kosztemZSRR/Rosji.Pod koniec lat 80.ZSRR był największym dostawcą broni na rynki światowe,obecnie udział Rosji to tylko 5%.Jest to przede wszystkim efektem głębokiego kryzysurosyjskiej gospodarki.Tendencja ta odzwierciedla jednak także zmiany polityczne, jakiezaszły w świecie w ostatniej dekadzie.Spowodowały one konieczność wycofania się Rosjiz pomocy wojskowej dla wielu jej wcześniejszych sojuszników, zwłaszcza wśród krajówTrzeciego Z
wiata.85BG AGHWartość handlu bronią3) w latach 90.osiągnęła minimum w roku 1994 (ok.20 mldUSD) i od tego momentu mimo istotnych wahań uległa tylko nieznacznym zmianom (1998rok  21,9 mld USD).Oznacza to utrzymywanie się handlu bronią na poziomie najniższymod początku lat 70.Jeszcze w roku 1989 wartość światowego handlu bronią wyniosłaponad 35 mld USD.Poza wspomnianymi już czynnikami politycznymi elementem pogłę-biającym załamanie handlu bronią na początku obecnej dekady było pojawienie się narynku międzynarodowym dużej ilości broni używanej, sprzedawanej przez wiele państww związku z wejściem w życie układu CFE  wprowadzającego drastyczne redukcje ilościbroni konwencjonalnej na terenie Europy.Jak się ocenia, także gwałtowny rozwój technologiczny w zakresie techniki wojskowejwpływa na ograniczenie zakupów uzbrojenia.Z
rodki, które kiedyś w całości przeznaczanona nabycie broni, obecnie muszą pokryć także koszty skomplikowanych systemów łączno-ści, nasłuchu itd.Sprawia to, że część budżetów obronnych trafia do firm nie mającychcharakteru wyłącznie zbrojeniowego, dla których siły zbrojne są tylko jednym z wielu i niezawsze najistotniejszym klientem.Handel bronią  z punktu widzenia eksportu  zdominowany jest przez największychproducentów (tab.7).Tabela 7.10 największych eksporterów i importerów broni w latach 1994 1998EKSPORT IMPORTKraj Wartość (mln USD) Kraj Wartość (mln USD)USA 53 882 Tajwan 13 311Rosja 12 260 Arabia Saudyjska 9 748Francja 10 585 Turcja 6 615Wielka Brytania 8 913 Egipt 5 882Niemcy 7 211 Korea Płd [ Pobierz całość w formacie PDF ]