[ Pobierz całość w formacie PDF ]
.Poszukiwanie jedności ( można rozumieć ją chyba jak obiektywność ) musi dokonywać się poprzez identyfikowanie się jednostki z ludzkością.Rezultatem tego ma być współczynnik humanistyczny, konstrukt o naturze koniecznie hipotetycznej, niepewnej ( may-be ).Współczynnik humanistyczny jest współtwórcą porządku i jedności rzeczywistości, ale szukać go należy tylko w języku, tak jak samej rzeczywistości.Trudny wykład autorki, nawet jeśli nie rozjaśnia charakteru współczynnika humanistycznego, wskazuje na nieskończone możliwości interpretacji tekstu.Pokazuje jak myśl oryginalna i zasadnicza może pobudzać dyskusję wśród szerokiego grona humanistów.PodsumowanieMożemy teraz dokonać próby syntezy zebranych stanowisk.Nawet pobieżny przegląd wyżej przedstawionych tekstów pozwala mówić o pewnych powtarzających się kierunkach interpretacji koncepcji współczynnika humanistycznego.Nieuzasadnione natomiast było by postawienie wniosku o absolutnym porozumieniu zaprezentowanych autorów co do charakteru, roli i budowy współczynnika.Wiele razy zwracano uwagę na niechęć Autora do rozwiązań szybkich, arbitralnych i skrajnych.F.Znaniecki kieruje się raczej „ideą pośredniości” ( K.Pomian ), szuka drogi czy sposobu „mediacyjnego”.Taką rolę np.mogłaby pełnić wartość ( J.Szacki ).F.Znaniecki akceptuje zastosowanie wzorów nauk przyrodniczych na poziomie metodologicznym i jednocześnie odrzuca je na poziomie ontologicznym.Nie zajmuje nigdy jednego ze stanowisk w naczelnych sporach filozoficznych o obiektywny czy subiektywny charakter świata ludzkiego, realistyczny czy idealistyczny charakter przedmiotów poznania, wypracować stara się nowe rozwiązania starych problemów.Panuje także względna zgoda na fichteański charakter ( S.Kozyr-Kowalski ) teorii autora „Wstępu do Socjologii”.Zmiana, czynność, działanie, doświadczenie, znaczenie nadawane w działaniu, praktyka są elementami spotykanymi nieodzownie przy interpretacji myśli naukowej F.Znanieckiego.Choć i pod tym względem zdarzają przesunięcia interpretacji z działania w świat języka.Właśnie analizy języka stosujące formułę współczynnika humanistycznego mają tą cechę wspólną, że problemat komunikowalności, intersubiektywności kojarzą z ładem aksjonormatywnym, a nawet utożsamiają z nim ( M.Bertilsson).Często pojawia się rozróżnienie ontologicznej i epistemologicznej wersji „współczynnika humanistycznego”, czy to w formie zajęcia konkretnego stanowiska, czy w zaznaczeniu posiadania wiedzy o istnieniu takiego podziału.Większość zeprezentowanych tu autorów opowiada się raczej po stronie wersji epistemologicznej, wskazując często na przydatność wersji drugiej w pewnych konkretnych przypadkach.Bardzo ważne w analizach jest łączenie współczynnika z kategoriami rzeczywistości konkretnej, obiektywnego świata humanistycznego i systemów kulturowych oraz wartości i postaw.W nich właśnie i we współczynniku humanistycznym zawierał F.Znaniecki swą argumentację przeciwko różnym postaciom idealizmu i materializmu (S.Kozyr - Kowalski ) występujących w naukach humanistycznych ze szkodą dla tych nauk.Wielu autorów nie uniknęło zapewne tego co E.Cieślak określiła „wczytywaniem” w oryginał treści w rzeczywistości w nim nie występujących.Mogło to być spowodowane chęcią wzbogacenia myśli, rozwinięcia jej, dopowiedzenia czegoś nowego.Takie działanie może przedwcześnie teorię oryginalną zawężać lub jednostronnie precyzować.Gorzej jeżeli interpretacja przekracza granice dialogu z tekstem rzeczywistym i wchodzi w sferę dyskusji z myślą której sam Autor nie zawarł.W dalszych partiach sami spróbujemy jeszcze raz przeczytać dzieła Znanieckiego i wyłuskać z nich współczynnik humanistyczny jakkolwiek wiele postaci by on nie przyjmował [ Pobierz całość w formacie PDF ]