[ Pobierz całość w formacie PDF ]
.Prawdo-podobnie nazwa pochodzi od Attalosa II Filadelfosa (159 138 przed Chr.),za panowania którego miasto było w rozkwicie.Często było nawiedzaneprzez trzęsienia ziemi, co po 17 roku po Chr.miało szczególnie katastrofalnenastępstwa.Znajdowały się w niej liczne świątynie: Janusa, Zeusa, Artemi-dy i Dionizosa oraz cesarzy: Tyberiusza, Kaliguli i Wespazjana.Z racji, żew okolicach znajdowały się liczne winnice, Dionizosa uważano za głównebóstwo2.W tym kontekście szczególnie dotkliwy był edykt Domicjana (92po Chr.), na mocy którego domagano się zniszczenia połowy winnic3.1.Postępowanie chwalone (3, 8 10)Obraz postępowania Kościoła w Filadelfii jest na wskroś pozytywny.W li-ście nie są zawarte żadne zastrzeżenia ani nagany, lecz tylko liczne wyrazyuznania i pochwały.Ukazana miłość Chrystusa do tego Kościoła dotyczyszczególnie jego wytrwałości (3, 10), dzięki której wierzący zostaną zacho-wani od nadchodzącej próby na mieszkańców ziemi (w.10).Do pełnego suk-cesu wymaga się jedynie wierności, aby adresaci nie stracili wieńca, któryjest już w ich posiadaniu (w.11a).1Por.GIESEN, Das Rmische, 2555.2Por.HEMER, The Letters, 158.3Por.RAMSEY, The Letters, 391 400; allo, Saint Jean, 42; MOUNCE, The Book,114 116. czyny w dialoGu z kościołem FiladelFii221A.Krytyka tekstu 3, 8 103, 8 Znam twoje czyny.Oto postawiłem jako3, 8 Oi=da, sou ta.e;rga( ivdou.de,dwkadar przed tobą drzwi otwarte, których niktevnw,pio,n sou qu,ran hvnew|gme,nhn(nie może zamknąć, bo ty chociaż masz moch] ouvdei.j du,natai klei/saiznikomą, zachowałeś moje słowo i nieauvth,n( o[ti mikra.n e;ceij du,namin kai.zaparłeś się mego imienia.evth,rhsa,j mou to.n lo,gon kai.ouvk hvrnh,swto.o;noma, mou.9 Oto ja ci daję [ludzi] z synagogi szatana,9 ivdou.didw/ evk th/j sunagwgh/j tou/ satana/(spośród tych, którzy mówią o sobie, że sątw/n lego,ntwn e`autou.j VIoudai,ouj ei=nai( kai.%7łydami a nie są nimi, lecz kłamią.Otoouvk eivsi.n avlla.yeu,dontai.ivdou.poih,swsprawię, iż przyjdą i padną na twarz przedauvtou.j i[na h[xousin kai.proskunh,sousintwymi stopami, a poznają, że Ja cięevnw,pion tw/n podw/n sou kai.gnw/sin o[tiumiłowałem.evgw.hvga,phsa, se.10 Skoro zachowałeś nakaz mojej10 o[ti evth,rhsaj to.n lo,gon th/j u`pomonh/jwytrwałości i Ja cię zachowam od próby,mou( kavgw, se thrh,sw evk th/j w[raj tou/która ma nadejść na cały obszarpeirasmou/ th/j mellou,shj e;rcesqai evpi.th/jzamieszkany, by wypróbować mieszkańcówoivkoume,nhj o[lhj peira,sai tou.jziemi.katoikou/ntaj evpi.th/j gh/j.W w.8, w miejsce zaimka h]n, niektóre manuskrypty umieściły spójnikkai, (1611 pc), co wydaje się dostosowaniem do analogicznej sytuacji z w.7.Również pominięcie zaimka pleonastycznego auvth,n (a 1006c pc) można wy-jaśnić w ten sam sposób, zaś zamiana formy (z 2 na 3 os.l.poj.) czasownikae;ceij na e;cei (1 pc syhmg) jest zapewne korektą, wynikającą z błędnej inter-pretacji spójnika o[ti.Na początku w.9 zauważa się dwie lekcje alternatywne dotyczące cza-sownika didw/ (A C): (1) di,dwmi (M) i (2) de,dwka (a sa).Forma di,dwmi za-warta w świadectwach bizantyjskich posiada analogiczne znaczenie jakdidw/, lecz trzeba przyjąć jej starszą wersję didw/ (verba contracta od dido,w),ukazującą się jako lectio difficilior, która jest lepiej poświadczona.Drugiwariant w formie perfectum de,dwka można traktować jako lectio conflacta,występujące pod wpływem bliskiego kontekstu (w.8).Lekcja zawierająca dodatkowy spójnik kai, przed drugim ivdou, (M a)prawdopodobnie jest korektą łączącą współrzędnie dwa zdania z w.9, roz-poczynające się od tego słowa.Kolejne warianty tekstowe w w.9 dotyczą dwóch czasowników w formiefuturum indicativus (h[xousin i proskunh,sousin) następujących po spójnikui[na.Lekcje alternatywne widnieją w postaci czasu aoryst coniunctivus (046.1611.1841.1854.2344.2351 pm), co wydaje się poprawką stylistyczną. rozdział V222Znacznie lepiej poświadczona forma i[na + futurum, między innymi przezKodeks Synajski i Aleksandryjski, jest relatywnie często używana w Ap,zważywszy, że poza nią występuje zaledwie siedem razy w NT4
[ Pobierz całość w formacie PDF ]