[ Pobierz całość w formacie PDF ]
.rzezi przerzuciÅ‚a siÄ™ do Walencji, niszczÄ…c liczÄ…cÄ… blisko 5 tys.osób gminÄ™ żyd.; potem doszÅ‚o do kolejnych masakr w Mallorce i Barcelonie.Autor pierwszego od czasów Józefa Flawiusza hist.dzieÅ‚a żyd.Szewet Jeducha (Bicz Judy) Salomon ibn Verga (ok.1450-ok.1525) w oparciu o co najmniej 64 przypadki przeÅ›ladowaÅ„ Å»ydów analizujÄ…c powody, dla których byli oni tak znienawidzeni przez nie-Å»ydów, doszedÅ‚ do wniosku, iż „JeÅ›li Å»ydzi sÄ… uciskani, to jest to w dużej mierze ich wÅ‚asnÄ… winÄ… (.) JeÅ›li chrzeÅ›cijanie sÄ… nietolerancyjni, to żydzi nieprzejednani": wg Ibn Vergi z reguÅ‚y uprzedzenia wobec Å»ydów pochodziÅ‚y gÅ‚.ze strony ciemnej, niewyksztaÅ‚conej biedoty: jak pisaÅ‚ Ibn Verga, z reguÅ‚y „królowie Hiszpanii i Francji, arystokraci, uczeni i wszyscy dostojnicy byli usposobieni wobec Å»ydów przyjaźnie (.) nie ma nikogo, kto by ich nienawidziÅ‚, z wyjÄ…tkiem pospólstwa.Ono ma zaÅ› taki powód: Å»yd jest arogancki i zawsze chce rzÄ…dzić: nie pomyÅ›lelibyÅ›cie nigdy, że to wygnaÅ„cy i niewolnicy przepÄ™dzani od jednego narodu do drugiego.StarajÄ… siÄ™ uchodzić za panów i wÅ‚adców.Dlatego masy im zazdroszczÄ…" (Johnson.Historia Å»ydów).Ibn Verga zalecaÅ‚ Å»ydom, by zerwali z apodyktycznÄ… arogancjÄ… w stosunkach z nie-Å»ydami, zachowywali siÄ™ w przyszÅ‚oÅ›ci skromniej, wybrali drogÄ™ tolerancji rel.i wyrozumiaÅ‚oÅ›ci: zalecenia te warto zestawić z licznymi skÄ…dinÄ…d przykÅ‚adami sprowokowania przeÅ›ladowaÅ„ Å»ydów ich wÅ‚asnÄ… zajadÅ‚oÅ›ciÄ… antychrzeÅ›c.; np.za króla Wizygotów Wamby (672-680), korzystajÄ…c z tolerancji króla, „utalentowani Å»ydzi ogÅ‚aszali pisma antychrzeÅ›cijaÅ„skie, prawdopodobnie w jÄ™zyku Å‚aciÅ„skim" (Graetz); spowodowaÅ‚o to przyjÄ™cie szeregu praw antyżyd.już za nastÄ™pnego wÅ‚adcy Erwiga; skrajny antychrzeÅ›c.pamfiet byÅ‚ego ksiÄ™dza Wecelinusa, opublikowany przezeÅ„ po przejÅ›ciu na judaizm, rozgniewaÅ‚ ces.Henryka II i staÅ‚ siÄ™ przyczynÄ… pierwszego przeÅ›ladowania Å»ydów w paÅ„stwie niem.- edyktu Henryka II (1012) nakazujÄ…cego opuszczenie przez Å»ydów Moguncji; niezbyt mÄ…dre - z punktu widzenia Å»ydów - okazaÅ‚o siÄ™ opublikowanie przez nich w Rzymie (1480) za rzÄ…dów „bardzo liberalnego papieża Sykstusa IV Miszne Tory Mojżesza Majmonidesa, peÅ‚nej napastliwych ataków przeciw chrzeÅ›cijaÅ„stwu i samemu Jezusowi; zostaÅ‚o to później wykorzystane do gwaÅ‚townej kampanii przeciw judaizmowi i Å»ydom; decyzja królowej hiszp.Izabeli w sprawie powoÅ‚ania trybunaÅ‚u inkwizycyjnego (1480) przeciw Å»ydom zostaÅ‚a sprowokowana przez opublikowany na krótko przedtem zajadÅ‚y atak jakiegoÅ› Å»yda na katolicyzm: Izabella wybraÅ‚a zrazu drogÄ™ Å‚agodnoÅ›ci (.) Gdy wiÄ™c na domiar zÅ‚ego pewien Å»yd czy też nowochrzeÅ›cijanin obraziÅ‚ parÄ™ królewskÄ… przez ogÅ‚oszenie pisemka, w którym napiÄ™tnowaÅ‚ katolicyzm z jego baÅ‚wochwalskim kultem, a zarazem despotyczny charakter rzÄ…dów paÅ„stwa, królowa przechyliÅ‚a siÄ™ bardziej ku urzeczywistnieniu wniosku ustanowienia krwawego trybunaÅ‚u " (Graetz).Å»ydzi w Å›redniowieczu ciężko zapÅ‚acili za fanatyczne antychrzeÅ›c.zapisy Talmudu: nie przewidzieli bowiem możliwoÅ›ci ich ujawnienia chrzeÅ›cijanom, co nastÄ…piÅ‚o na skutek wystÄ…pieÅ„ kolejnych odstÄ™pców od wiary mojżeszowej; ich dziaÅ‚ania doprowadziÅ‚y do publ.wyjawienia zarówno peÅ‚nych pogardy i nienawiÅ›ci zapisów Talmudu na temat nie-Å»ydów, jak i zapisów uwÅ‚aczajÄ…cych Jezusowi i Matce Boskiej: wywoÅ‚aÅ‚o to powsz.oburzenie, potÄ™pienie i palenie ksiÄ…g Talmudu; z tej perspektywy Graetz przyznaje.że Å»ydzi popeÅ‚nili wielkÄ… nieostrożność „uwieczniajÄ…c" w Talmudzie niektóre tego typu sformuÅ‚owania, „sÄ…dzÄ…c, że sÄ… miÄ™dzy sobÄ… i że Å›wiat nie dowie siÄ™ o tym (.) za takie nierozważne wyrażenia powleczono Talmud na Å‚awÄ™ oskarżonych, a z nim caÅ‚e żydostwo, które wedÅ‚ug niego normowaÅ‚o swe życie
[ Pobierz całość w formacie PDF ]